مبارزان کمونیست
اتحاد بورژوازی ایران در قطع سوبسیدها
سیاوش دانشور
جمهوری اسلامی در مورد قطع کامل سوبسیدها (یارانه) برسر یک دو راهی گیر کرده است: از یکسو ادعا میکنند از نظر اقتصادی پرداخت همان میزان ناچیز سوبسیدها بطور مستمر و در دراز مدت غیر ممکن است و از سوی دیگر با جامعه ای روبرو هستند که در آن فقر و فلاکت و گرسنگی به اوج رسیده است. از یک طرف برای تامین سود بیشتر سرمایه داران ناچارند قیمت ها را آزاد کنند، برای بقای نظام ورشکسته شان به معیشت مردم کارگر و زحمتکش یورش ببرند و طی پروسه ای سوبسیدها را “هدفمند” قطع کنند، و از سوی دیگر نگران پیامدهای اجتماعی این جراحی بزرگ و انفجار جامعه علیه فقر و گرانی هستند.
سیاست سوبسید کالاهای اساسی و نیازهای پایه ای مختص کشورهائی مانند ایران نیست. همه جای دنیا دولتها در چهارچوب منافع و اهداف و نیازهای آنی و آتی سرمایه در آن کشور معین، سوبسید میدهند. بسیاری از این سوبسیدها به سرمایه داران و سرپا نگهداشتن “تولیدات داخلی”، ارگانها و نهادهای شبه دولتی و پروژه های مختلف حتی نظامی و امنیتی تعلق میگیرد. در این میان برخی کالاها و خدمات اجتماعی مورد نیاز عموم مردم در فرم دولتی آن نیز سوبسید میگیرد. در کشورهائی مانند ایران که سیستم اقتصادی مبتنی بر استثمار نیروی کار ارزان است، ارائه خدمات اجتماعی ناچیز و زیر استاندارد و سوبسید برخی کالای اساسی توسط دولت، در واقع گوشه ای از دستمزدها و راهی برای تامین “حداقل معیشت” (بخوانید زنده نگهداشتن) برای بازتولید نیروی کار است. همینجا باید تاکید کرد که دولت از جیب پدرش سوبسید نمیدهد، منشا و منبع اصلی این سوبسیدها بخشی از سود حاصل از استثمار طبقه کارگر و درآمدهای مالیاتی است که آنهم از جیب مردم عادی بیرون کشیده میشود. با توجه به دستمزدهای چند برابر زیر خط فقر و افزایش صعودی قیمتها و در مواردی دو و سه برابر شدن هزینه ها، اکثریت عظیمی از مردم بدون دریافت سوبسید و افزایش واقعی دستمزدها و خدمات اجتماعی توان عینی بازتولید و بقای خویش را ندارند.
در دور دوم “اجرای هدفمندی یارانه ها” که اسم رمز آزاد سازی قیمت ها و دزدی دولت از جیب طبقه کارگر است، اینبار روحانی آخوند مرتجع کاسه گدائی بدست گرفته و از مردم میخواهد که “داوطلبانه” از دریافت یارانه ها خودداری کنند و برای دریافت یارانه ثبت نام نکنند. تردیدی نیست که درصد ناچیزی از مردم که موقعیت اقتصادی مناسبی دارند نیازی به دریافت این شندرغاز ندارند و گرفتن و نگرفتن آن تغییر محسوسی در زندگی شان ایجاد نمیدهد. بحث برسر کسر بزرگی از جمعیت است که برای تامین هزینه غذا و درمان و آموزش و مسکن درگیر یک جنگ فرساینده و روزمره است. چه کسی نمیداند که دریافت کننده بخش اعظم “سوبسیدها” در قالب وام ها، امکانات، “رانت” ها، انواع خدمات لوکس و دسترسی به منابع مختلف، خود حکومتیها و نهادهای مذهبی و سرکوبگر و طیف سرمایه داران ریز و درشت و آخوندها و تخمه و ترکه های آنها هستند؟ آنچه که تاکنون به کارگر و مردم محروم تعلق گرفته گوشه کوچکی از کل ثروت اجتماعی است. پرداخت سوبسیدها و یا سوبسید دولتی کالاهای اساسی “صدقه” نیست، از جیب دولت بیرون نمی آید، بلکه پرداخت بخشی از حق بدیهی و سهم کارگر از منابع عظیم ثروتی است که ماحصل تولید اجتماعی توسط خود طبقه کارگر است.
اتحاد استراتژیک بورژوازی
بورژوازی ایران اعم از حکومتی و اپوزیسیونی، هر اختلافی برسر سیاست و قدرت داشته باشند، در تعرض به طبقه کارگر حرف واحدی میزنند. جنگ باندهای حکومتی در دوره احمدی نژاد برسر مسئله قطع سوبسیدها نه برسر نفس موضوع بلکه برسر چگونگی اجرای آن بود. امروز نیز همینطور است. در این میان اما مواضع نهضت آزادی و جریانات موسوم به اصلاح طلب نیز قابل توجه است. بویژه در هر دوره افرادی میان کارگران این توهمات را دامن میزنند که گویا دولت اصلاح طلبان میتواند در خدمت معیشت و منافع کارگران قدمهائی بردارد و در دوره روحانی هم سیاست این طیف دعوت کارگران به صبر و انتظار برای “تحقق وعده های روحانی” است. نهضت آزادی و احزاب و تشکلهای جریانات اصلاح طلب توسط همین حکومت “منحله” اعلام شدند و هنوز بخشی از فعالین آنها در زندانهای جمهوری اسلامی اند. اما منفعت واحد طبقاتی، مثل همیشه، بر دعوای خانوادگی و درون طبقاتی ارجحیت دارد. آنها متحدانه از مردم خواستند که یارانه دریافت نکنند.
جمع موسوم به “شورای اصلاح طلبان” که نماینده گروهها و محافل اصلاح طلب را دربرمیگیرد؛ در دیداری که با آخوند خاتمی داشتند، در حمایت از دولت روحانی و سیاستهای وی، از مردم خواستند که داوطلبانه یارانه دریافت نکنند تا دولت بتواند صرفه جوئی کند. نهضت آزادی نیز از موضع منافع آنی و آتی طبقه بورژوازی از زبان ابراهیم یزدی دبیر کل آن، در بیانیه‌ای پشت فراخوان روحانی و حکومت اسلامی رفت و مردم را به نگرفتن داوطلبانه یارانه دعوت کرد. ابراهیم یزدی سازمانده اولین گروه های لباس شخصی قمه کش و ضد کمونیست موسوم به “گروه ماشالله قصاب”، در بیانیه ای از جانب نهضت آزادی از مردم خواست: “اکنون که دولت تدبیر و امید جناب آقای دکتر حسن روحانی رئیس جمهور محترم مسئله ساماندهی مرحله جدید پرداخت یارانه‌ها را مورد بررسی قرارداده‌اند، ازجانب خود، یاران و همگامان از عموم هموطنان دعوت میشود که به منظور کمک به برنامه‌های دولت برگزیده ملت و برای غلبه بر مشکلات و نابسامانی‌های اقتصادی بازمانده از دوران‌های گذشته، در صورت عدم نیاز مبرم، داوطلبانه از دریافت یارانه صرفنظر نمایند”.
قبلتر در اظهارات سران راست پرو غربی شنیده بودیم که قطع سوبسیدها امری لازم برای رشد اقتصادی است و حتی برخی نرخ بنزین و دیگر کالاها در ایران را در قیاس با کشورهای منطقه ارزان تلقی میکردند. طبقه بورژوازی علیرغم تنش ها و گرایشات مختلف و حتی خصومت های تاریخی، آنجا که به کارگر و منافع جامعه میرسد تردید نمیکند و در خدمت منافع “مقدس” سرمایه و مالکیت خصوصی علیه طبقه کارگر بخط میشود. تاسف اینجاست که این سیاستهای ارتجاعی و شناخته شده ضد کارگری، اینجا و آنجا برخی از فعالین کارگری و “چپ” ها را در هیئت مشاورین اقتصادی بورژوازی وارد این لیگ کرده است.
تا هم اکنون با افزایش قیمت نان و دیگر کالاها و گرانی خزنده و مستمر، نفس خانواده های کارگری گرفته شده است. حتی اگر سوبسیدها کاملا پرداخت شود جوابگوی نرخ رشد قیمت ها و تورم لجام گسیخته نیست. نهایت داستان اینست که بورژوازی ایران با تحمیل فقر شدیدتر، اعمال محرومیت اجتماعی بیشتر، مرگ و میر و نابودی بیشتر خانواده های کارگری، میخواهد بقول اقتصاددانان مزدورش “تکانی به اقتصاد بدهد”! آنها ابدا پنهان نمیکنند که باید جامعه این مجازات را قبول کند تا “اقتصاد تکان بخورد” و انشالله پنجاه سال بعد وضع کمی بهتر میشود! یعنی سهم طبقه حاکم از کل ثروت اجتماعی و استثمار را بیشتر و بیشتر کند. این اساس قضیه است. اینکه این پروسه با چه توجیهاتی و طی چه مراحلی طی میشود ثانوی است.
طبقه کارگر و مسئله سوبسیدها
طبقه کارگر در مقابل تبلیغات جناح های مختلف بورژوازی نیز باید حرف متحد و سر راست طبقاتی خود را بزند. کارگران اعلام کرده اند که برخورداری از یک زندگی شایسته انسان امروز حق مسلم آنهاست و برای تحقق آن با نیروی خود مبارزه میکنند. این خواست صرفا یک شعار نیست بلکه کارگران بر یک حقوق بدیهی و پایه ای انسان امروز تاکید میکنند. طبقه ای که جامعه روی دوش کار جمعی وی میگردد، طبقه ای که منشا تولید کل ثروت اجتماعی است و خود از آن بی بهره است، هزار بار حق دارد که اعلام کند:
۱- سوبسید کالاهای اساسی و مورد نیاز شهروندان نه یک “لطف” و “صدقه” دولتی بلکه یک وظیفه حکومت اسلامی است. اگر حاکمیت بورژوائی در تامین نیازهای پایه ای شهروندان اعم از معیشت و آزادی و سلامتی و آموزش ناتوان است و یا تامین این نیازهای پایه ای را در مغایرت با منافع طبقه بورژوازی میبیند، این تنها حکم بر طفیلی بودن این نظام و تقابلش با هر نیاز انسانی است. این تنها بیانگر اینست که عمر این نظام استثمارگر و ضد جامعه بسر آمده و باید زحمت را کم کنند. این تنها بر ضرورت و مبرمیت انقلاب کارگری علیه سلطه سیاسی و اقتصادی سرمایه گواهی میدهد. حکومت کارگری تامین این نیازها را در بهترین شکل آن برای همه شهروندان تضمین میکند.
۲- کارگران اعلام میکنند که حذف سوبسیدها و تحمیل فقر بیشتر به اکثریت جامعه، یک نیاز طبقه بورژوازی برای بقای سرمایه و حکومت سرمایه داری است. نیازی که تامین آن در گرو محکوم کردن اکثریت جامعه به یک بردگی مطلق است. کارگران نه فقط هیچ منفعتی در این محاسبات و نیازهای سرمایه ندارند بلکه آگاهانه برای شکست آن و عقب راندن بورژوازی هار اسلامی تلاش میکنند. کارگران باید پاسخ تحمیل بردگی مطلق سرمایه را با نفی سیستم بردگی مزدی بدهند.
۳- در عین حال کارگران برای گرفتن هر ذره از حقوق حقه خود در کشمکشی روزمره با طبقه حاکم و کل سیستم سیاسی و اقتصادی و سرکوبگر آن هستند. در این راستا کارگران در کنار خواست افزایش دستمزدها، بیمه بیکاری و بیمه درمانی، خواهان تامین کلیه کالاهای مورد نیاز در دنیای امروز – و نه فقط چند قلم زیر تیتر “کالاهای اساسی”- به نرخ ارزان و قابل دسترس برای طبقه کارگر و کل شهروندان و ساکنین جامعه ایران هستند.
لذا در اول مه، کارگران صدایشان را علیه فقر و گرسنگی و اختناق و بانیان آن بلند میکنند. خواست یک زندگی آزاد و مرفه و انسانی، شعار و خواست عمومی و کلیدی توده های طبقه کارگر و مردم محروم جامعه است. و بالاخره، جمهوری اسلامی با این تمهیدات نمیتواند بن بست همه جانبه و فلج کننده اش را حتی تخفیف دهد. مسئله بن بست و بحران همه جانبه جمهوری اسلامی سرجایش است. جمهوری اسلامی رفتنی است. *
۱۶ آوریل ۲۰۱۴
منبع: نشریه کمونیست هفتگی ٢٢٨
