انتخاب جوزف عون، شکست جمهوری اسلامی و حزب‌الله

نسان نودینیان

این روزها فضای سیاسی بیروت و بغداد برای جمهوری اسلامی خوش نیست، خبرهای خوشحال‌کننده از بیروت و بغداد به گوش خامنه‌ای نمی‌رسد. در بیروت حزب‌الله و خامنه‌ای از صحنه سیاست‌گذاری حذف شده‌اند، اثری از کارشکنی‌های حزب‌الله و بازمانده‌های حسن نصرالله دیده نمی‌شود. حزب‌الله که در دوره پیشاشکست و سقوط بشار اسد همواره در تحمیل سیاست‌هایش به پارلمان لبنان و نهادهای دولتی و حکومتی نقش بحران‌سازی و مخالفت داشته، این بار و در پسا سقوط بشار اسد و شکست در مقابل اسرائیل از «جوزف عون» حمایت، کرد. سلیمان فرنجیه، نامزد مورد حمایت حزب‌الله و جنبش امل، به نفع ژوزف عون، از کاندیداتوری ریاست‌جمهوری کناره‌گیری کرد. بالاخره انتخابات ریاست‌جمهوری لبنان در ۹ ژانویه ۲۰۲۵(۱۹ دی ۱۴۰۳) برگزار شد. انتخابات ریاست‌جمهوری بعد از دو سال بحران و خلأ ریاست‌جمهوری در دور دوم، با ۹۹ رأی از مجموع ۱۲۸ رأی نمایندگان انتخاب شد. در پارلمان لبنان جوزف عون، فرمانده ارتش لبنان، به‌عنوان رئیس‌جمهوری جدید این کشور انتخاب شد. جوزف عون از قبیله مسیحی مارونی است. ساختار یا سیستم پارلمانی لبنان موزائیک قراردادی قبیله‌ای و مذهبی است. قرار است نخست‌وزیر، مسلمان سنی و رئیس پارلمان، مسلمان شیعه هم انتخاب شوند.

در دو سال گذشته، به دلیل بن‌بست میان بلوک‌های طرف‌دار و مخالف حزب‌الله، این سمت خالی بود.

دیکتاتوری حافظ و بشار اسد در بیش از نیم‌قرن گذشته در ایجاد ناآرامی، تروریسم و بحران‌سازی سیاسی و حکومتی تأثیرات تعین کننده و نقش مخرب و ویرانگری در لبنان داشته‌اند. میراث حافظ و بشار اسد چیزی جز تروریسم و ناامنی جانی برای شهروندان و ساکنین لبنان نبوده است.

با تسلط ضدانقلاب اسلامی در ایران و به قدرت رسیدن خمینی، حزب‌الله لبنان در سال‌های ۱۹۸۲ به بعد با سازماندهی نیروهای اسلام‌گرا تشکیل شد. حزب‌الله لبنان با کمک‌های سالانه میلیارددلاری جمهوری اسلامی به نیرویی نیابتی و اسلام‌گرا در لبنان و سوریه تبدیل شد. مبارزه با غرب‌گرایی و اسرائیل و حمایت از حکومت حافظ و بشار اسد، تبدیل‌شدن به تونل راهبردی نیروهای مقاومتی اسلام‌گرای طرف‌دار جمهوری اسلامی در منطقه اهداف حزب‌الله و جمهوری اسلامی را تشکیل می‌دادند.

حزب‌الله با قبول آتش‌بس و با تحمل ضربات سنگین نظامی و انسانی عملاً در موقعیت بسیار ضعیفی قرار گرفته، با سقوط بشار اسد و پاک‌سازی پایگاه‌های لجستیکی و نیروهای نظامی (بیش از ۷ هزار نفر) جمهوری اسلامی در سوریه و لبنان، شکست‌های پیاپی جمهوری اسلامی شروع شده است.

انتخاب «جوزف عون» یکی دیگر از شکست‌های راهبردی و مهم حزب‌الله و جمهوری اسلامی را رقم زد.

آنچه در شرایط کنونی در لبنان پس از سقوط بشار اسد و شکست حزب‌الله اهمیت دارد، تلاش برای برون‌رفت از بحران‌های سیاسی از جمله پایان‌دادن به خلأ ریاست‌جمهوری و شروع دوره‌ای نسبتاً آرام برای نظارت بر آتش‌بس حزب‌الله و دولت نتانیاهو در اسرائیل و بازسازی‌های جنگ ویرانگر در لبنان و به‌ویژه در بیروت است.

«جوزف عون» در اولین سخنرانی پس از انتخاب به ریاست‌جمهوری، خلع سلاح نیروهای مسلح و نظامی در لبنان را اعلام کرد. هدف اول، خلع سلاح نظامی حزب‌الله است. «جوزف عون» با حمایت حزب‌الله و جنبش آمل در دوره پسا سقوط بشار اسد و شکست نیروهای نیابتی، به ریاست‌جمهوری رسید. حمایت آنها از «عون» اثر نتیجه‌بخش یک شکست استراتژیک در منطقه خاورمیانه، لبنان و سوریه است که بر یک واقعیت مهم سیاسی و اجتماعی متکی است. تن‌دادن به خلع سلاح.

انتخاب جوزف عون با واکنش‌های بین‌المللی همراه بود. آموس هوکشتاین، فرستاده ویژه دولت آمریکا به لبنان، این رویداد را “گامی بزرگ به‌سوی صلح و امنیت” توصیف کرد. محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی نیز انتخاب عون را تبریک گفت. همچنین، مقامات فرانسوی ابراز امیدواری کردند که دولتی قدرتمند در لبنان تشکیل شود.

نظارت و حضور فعال نمایندگان دولت‌های امریکا، فرانسه، عربستان سعودی و… در جلسات انتخابات ریاست‌جمهوری و عکس‌العمل‌های فوری آنها نشانه موقعیت خطیر سیاسی و اجتماعی لبنان، عراق و سوریه است. لبنان، سوریه و عراق با تحولات سریع سیاسی پیشارو بر این واقعیت تأکید دارند که دوره قدر قدرتی جمهوری اسلامی و نیروهای نیابتی اسلام‌گرا به پایان رسیده است.

می‌گویند؛ بیروت در سه جنگ زخمی شد. در جنگ اول لبنان در سال ۱۹۸۲ بیروت توسط اسرائیل به‌شدت بمباران شد؛ سپس در سال ۲۰۰۶ مجدداً مورد حمله و بمباران قرار گرفت و باز زخمی شد! بیروت عروس شادی‌های مدرن، زنان بی‌حجاب و محل توریست‌های جهانی است. کوتاه‌شدن دست اسلام سیاسی و گروه‌های نیابتی مقاومتی حزب‌الله گامی مهم برای پیشروی‌های بیشتر جنبش آزادی‌خواهی و مبارزه برای دنیایی بهتر و کوتاه‌شدن دست مذهب و قبیله‌گرایی از زندگی مردم است.

پ.ن: بررسی جنگ‌های حزب‌الله و حماس با اسرائیل، آوارگی میلیونی، کشتن ده‌ها هزار نفر از مردم و ساکنین نوار غزه، لبان و اسرائیل، با تمام اهمیت خود موضوع این نوشته نیست. نوشته اساساً به شکست و عقب‌نشینی‌های چشمگیر جمهوری اسلامی و حزب‌الله در لبنان پرداخته است.