فصل جدید جنگ تمدن ها؟*
آذر ماجدی
چند روز پیش جنیفر لوپز در شهر ریاض، عربستان سعودی، کنسرت داشت. آنهایی که هم با عربستان سعودی و هم با جنیفر لوپز آشنایی دارند، حیرت زده شدند؛ برخی شاد از شکست و تحقیر اسلام، برخی خشمگین. این کنسرت قرار است مرزهایی یا بعبارتی “تابو”هایی را بشکند؛ دورۀ جدیدی را نوید دهد. آیا این سمبل آشتی تمدن غرب با اسلام است؟ آیا تولد عربستان سعودی جدید است؟ شاید همچنین خاورمیانه جدید؟ خاورمیانه ای که نتانیاهو در سازمان ملل وعده داد. در شرایط سیاسی جهانی و بویژه در منطقه این حرکت بسیار معنادار است.
اما پیش از هر چیز باید پرسید این رویداد چرا ضروری شده است. در شرایط فاجعه باری که خاورمیانه در آن بسر می برد؟ 13 ماه نسل کشی و قصابی، در میان بمب و مرگ و ویرانی؟ چرا باید یک طراح مُد مشهور لبنانی الاصل، اِلی صاب، تولد کمپانی اش را در عربستان سعودی، در حالیکه بمب ها بر بیروت فرو می ریزند، جشن بگیرد؟ این را باید به چه تعبیر کرد؟ ذره ای وجدان یا حس انساندوستی یا هم وطن دوستی، یا تظاهر به آن، ایجاب می کرد چنین جشنی پا نگیرد. این جشن پیام ویژه دارد.
رنسانس عربستان سعودی
این کنسرت سالگرد سالن مُد را جشن نگرفت بلکه سوت آغاز خاورمیانه جدید را بصدا درآورد. بی خیال و سرمست از کشتار و پاکسازی فلسطینی ها، پاکسازی و اشغال لبنان، بمباران سوریه، و آژیر حمله به ایران، رقص و پایکوبی کردند. این بُعد سیاسی این رویداد بود، ایستادن کنار اسرائیل و آمریکا و نسل کشی فلسطینی ها. بُعد مهم دیگر آن ایدئولوژیک-فرهنگی است. رقص و آواز یک زن نیمه برهنه در آغوش چندین مرد بر روی سِن، در مقابل تصویر دیجیتال کعبه، این بالاترین نماد اسلام، حُکم کفر و ارتداد دارد. چرا چنین کفر و ارتدادی ضروری شده است؟ تغییر تصویر عربستان سعودی، بعنوان سمبل افراطی ترین و محدود کننده ترین قوانین اسلام. این رویداد رنسانس شیخ نشین ها را نوید می دهد.
اکنون چندین سال است که رسانه های غرب بن سلمان، ولیعهد را نوید پیشروی و مدرنیسم و رفرم اسلام خوانده اند. مهم نیست اگر ژورنالیستی را در سفارت اش در ترکیه می کشد و و بعد در اسید زوب می کند؛ مهم نیست اگر در میان رکورد داران اعدام است؛ اسلام را در عربستان سعودی قرار است رفرم کند. (همان اسلامی که خود غرب، بریتانیا و آمریکا تخمش را در شیخ نشین ها کاشتند.) حضور یک زن نیمه برهنه بر روی سِن ظاهرا اوج رفرم و پیشروی در اسلام است.
اکنون حدود یک دهه است که جنبش برهنگی زنان در تقابل با اسلام به میدان آمده و در کشورهای غربی جولان می دهد. هم زمان یک پروژۀ “رفرم” اسلام در عربستان سعودی خلق شد: ولیعهد جوانی که همۀ سالمند تر از خود را علیرغم سنن و قوانین کنار زد و بر اریکه قدرت نشست. این تخم ارتجاع کثیف و جنایتکار بعنوان یک چهرۀ “پیشرو” و آزادیخواه جلوه گر شد. رفرم در اسلام بعنوان هدف و پروژه او لانسه شد. امروز این پروژه کاملا به گُل نشسته است. زن نیمه برهنه در مقابل کعبه و میلیون ها چشم در جهان می رقصد. این رنسانس اسلامی در شیخ نشین هاست.
آیا این سوت پایان جنگ تمدن هاست؟ آیا غرب “تروریسم اسلامی” را بایگانی خواهد کرد؟ آمریکا و غرب هیچگاه اسلام را بایگانی نخواهند کرد. مذهب کاملا اهمیت و کارایی خود را در سرکوب و استثمار جامعه ثابت کرده است. در اوان رشد سرمایه داری در اروپا این امید پدیدار شد که با عروج سرمایه داری مذهب رنگ می بازد. اما تاریخ بیش از دو قرن نشان داده است که مذهب می تواند قدرتمند ترین ابزار تحمیق و تسلیم و تخاصم باشد. اما مساله بر سر تغییر شکل و فرمت است.
ویرانی و اشغال کامل خاورمیانه توسط اسرائیل اگر کاملا به پیش رود، جنبش اسلامی باید تغییر شکل بیابد. اکنون عملا ضعف و عجز آن در زیر حملات اسرائیل و آمریکا به اثبات رسیده است. موجودی تحلیل رفته و لاجون است. مثل ببر کاغذی. تروریسم اسلامی دیگر نمی تواند آن غولی باشد که ترسیم می شد. باید نقش تازه ای بیابد. بنظر می رسد که سناریوی این طرح جدید را دارند. بن سلمان و جنبش برهنگی راه را نشان می دهند.
در این ماجرا طنز جالبی وجود دارد: تصور بن سلمان، رسانه ها و ایدئولوگ های حاکم در غرب، فمینیسم، اکس مسلم و سازمان فمن از پیشروی فمینیسم و عقب زدن اسلام واحد است: “بدن برهنه زن!” نماد کفر و آزادی. جنبش برهنگی با پیوستن بن سلمان به کمپ شان، قطعا از نظر مادی بسیار قدرتمند خواهد شد، هر چند که از نظر معنوی و آزادیخواهی ورشکستگی شان عیان تر خواهد گردید.
جنبش برهنگی و بی ربطی آن به آزادی زن و نقش فتیشیستی بدن زن در تئوری های سطحی فمینیستی بعنوان آنتی تز سرکوب زن باید مفصلا تحلیل و نقد شود. این کار در متن دیگری انجام خواهد گرفت. اما در اینجا خوانندگان را ارجاع می دهیم به دو مقاله یکی فارسی و دیگری انگلیسی در رابطه با اعتراض برهنه بتاریخ آوریل 2013. همچنین چندین مصاحبه ویدیویی بر روی کانال یوتیوب.
*نقد به جنبش برهنگی بهیچوجه بمعنای انکار آزادی حق اعتراض برهنه نیست. ما به آزادی بی قید و شرط بیان و اعتراض معتقدیم. لذا نه جمهوری اسلامی و نه هیچ حکومت دیگری مجاز نیست معترض برهنه را دستگیر کند یا مورد اذیت و آزار قرار دهد.
19 نوامبر 2024