“گزارش رسانه‌های سوئد در مورد غزه یک شکست مهلک است“
منتشرشده در نشریه “روزنامه‌نگار Journalisten” ارگان “اتحادیه روزنامه‌نگاران سوئد در 21 اوت 2024 برابر با 31 مرداد 1403
برگردان به فارسی از نادر ثانی
پیشگفتار برگرداننده متن:
چند روز پیش 70 نفر از روزنامه‌نگاران، نویسندگان و یادداشت‌نگاران سرشناس سوئد از جمله ماتیاس گَردِل، ماگدا گاد، آلکساندرا پاسکالیدو، شورا اسماعیلیان، کایسا اِکیس اِکمَن، آتنا فرخزاد، آمریکا ورا زاوالا، مای وچسلمَن و ماکس گوستاوسُن نوشته اعتراضی بسیار مهمی را درباره گزارشات رسانه‌های سوئد از جنگ اسرائیل علیه مردم غزه منتشر کردند. به جهت اهمیت این نوشته بدینوسیله برگردان فارسی آنرا در اختیار شما قرار می دهم.
سردبیران،
شما اتاق‌های خبری‌ای را رهبری می‌کنید که به ما نوید دنیایی به دور از تاریکی و روزنامه‌نگاری‌ای را می‌دهند، دنیایی که با تمرکز بر انعکاس واقعیات و بی‌طرفی، برای پایدار داشتن حقیقت و بررسی آنچه قدرتمندان در جریان دارند، تفاوت ایجاد کند. اما زمانی که نوبت به گزارش‌های خبری در مورد غزه، مرگبارترین مکان برای غیرنظامیان در جهان می‌رسد، شاهد یک شکست مرگبار هستیم. ما بر این باوریم که رسانه‌ها با عدول از اصول اخلاقی مطبوعاتی در خطر شریک شدن در جنایات جنگی هستند.
اسرائیل به دلیل ارتکاب بدترین جنایت علیه بشریت – نسل‌کشی – تحت بررسی قرار دارد. بیش از ده ماه است که ارتش این کشور غزه را بمباران کرده است. مدارس، بیمارستان‌ها، کتابخانه‌ها، مکان‌های تاریخی و دیگر نشانه‌های تمدن با خاک یکسان شده‌اند؛ کاری که نقض قوانین بین‌المللی است. به موجب وزارت بهداشت غزه تا کنون حداقل 40 هزار فلسطینی کشته شده‌اند که اکثریت آنها را زنان و کودکان غیرنظامی تشکیل می‌دهند. به موجب این آمار کشته‌شدگان دو درصد از جمعیت غزه را تشکیل می‌دهند. رقم واقعی کشته‌شدگان احتمالاً به طور قابل‌توجهی بالاتر از این است.
فعالیت روزنامه‌نگاران باید بر اساس قوانین اخلاق مطبوعاتی اداره شود. رسانه‌ها باید اخبار دقیق و واقعی ارائه دهند و نظرات گوناگون در مورد موضوعات پیچیده را برجسته کنند. این اصول در بسیاری از گزارشات اتاق‌های خبر سوئد از رویدادهای غزه، کرانه باختری و اسرائیل حذف شده است. این کاستی‌های اصلی را در گزارش رسانه‌های سوئد مشاهده می‌کنیم:
عدم پاسخگویی:
هنگامی که یک نسل‌کشی مشکوک در حال وقوع است، تمامی دولت‌ها بر اساس قوانین بین‌المللی موظف هستند که سعی کنند آن را متوقف کنند. وظیفه رسانه‌های سوئد که اغلب از آنها به عنوان سومین قدرت دولتی یاد می‌شود این است که بررسی کنند که چگونه مجلس و دولت سوئد به مسئولیت‌های محول‌شده خود عمل می‌کنند. پرسشهای نقادانه که باید در برابر قدرتمندان قرار داده شوند کجا هستند؟ سوئد تاکنون برای جلوگیری یا محکومیت نقض قوانین بین‌المللی توسط اسرائیل اقدامی نکرده است.
فقدان بافت تاریخی:
گزارش شده است که وضعیت کنونی غزه جنگی بین اسرائیل و حماس است که از 7 اکتبر 2023 آغاز شده است. گزارشی که صحیح نیست. در ارتباط با تأسیس دولت اسرائیل در سال 1948، ده‌ها هزار فلسطینی کشته و بیش از 750000 نفر آواره شدند تا به عنوان پناهنده زندگی کنند و از حق بازگشت آنها ـ حقی که توسط سازمان ملل متحد تصویب شده بود ـ جلوگیری شد. اسرائیل از آن زمان به بعد فلسطین را به طور غیرقانونی اشغال کرده و به طور سیستماتیک حقوق بشر فلسطینیها را نقض کرده است. این که اشغال فلسطین خلاف قوانین بین‌المللی است، آخرین بار در 19 جولای 2024 در نظر مشورتی دیوان بین‌المللی دادگستری تأیید شد. اشغال نوعی جنگ است و اسرائیل به عنوان اشغالگر حق دفاع از خود را ندارد. مردم مناطق اشغال‌شده در چهارچوب قوانین بین‌المللی حق مقاومت دارند. تعداد فلسطینیان کشته‌شده، حتی پیش از اکتبر 2023 بسیار بیشتر از تلفات اسرائیل بوده است. نبود روشن کردن این زمینه در پوششهای خبری خودنمایی می‌کند.
کمبود نقد منابع خبری:
دولت اسراییل افراطی‌ترین دولت راستگرای تاریخ این کشور است، دولتی که وزرای آن سیاستهایی را با هدف اخراج تمامی فلسطینیها دنبال می‌کنند. با این وجود، اتاق‌های خبری سوئد اظهارات بررسی‌نشده نمایندگان دولت اسرائیل و سخنگویان ارتش این کشور را به گونه‌ای ارائه می‌کنند که این ادعاها را به عنوان واقعیت نشان می‌دهند.
آزادسازی چهار گروگان اسرائیلی در ماه ژوئن در رسانه‌های خبری سوئد بازتولید تبلیغات اسرائیل در مورد “عملیاتی موفقیت‌آمیز” بود، علیرغم این واقعیت که در این عملیات صدها فلسطینی کشته و حتی بیشتر از این تعداد زخمی شدند. نمونه دیگر بمباران مدارس سازمان ملل در تابستان امسال است، این مدارس اماکنی بوده‌اند که مردم غزه پس از جابه‌جایی‌های اجباری مکرر به در آنها به مناطقی به اصطلاح امن پناه برده بودند. گویا برای رسانه‌های ما در هیچ موردی در این میان برای ادعای ارتش اسرائیل در مورد دلایل این حملات مدرکی لازم نبود. برای هر کس اطلاع از اینکه رهبری اسرائیل همه تلاش‌ها برای برقراری آتش‌بس از طریق مذاکره را نابود کرده و تلاش می‌کند تا یک جنگ بزرگ منطقه‌ای را برانگیزد، یا از اجرای تصمیمات عالی‌ترین نهادهای قضایی جهان سرپیچی می‌کند، با دنبال کردن رسانه‌های خبری سوئد بسیار دشوار است.
میزان مرگ و میر غیرنظامیان و به ویژه کودکان در غزه بیش از سایر درگیری‌های دوران مدرن است. پزشکان خارجی که در منطقه فعالیت می‌کنند در مورد اینکه آنان هر روز کودکانی را که از ناحیه سر و سینه مورد اصابت گلوله قرار گرفته‌اند مورد مداوا قرار داده‌اند، گزارش داده‌اند. کارشناسان سازمان ملل متحد، سازمانهای کمک رسانی و حقوق بشر بارها جنایات جنگی فاحش اسرائیل را مستند کرده‌اند. رسانه‌های اسرائیلی فاش کرده‌اند که اسرائیل از غیرنظامیان فلسطینی به عنوان سپر انسانی استفاده می‌کند و به شکنجه و تجاوز به زندانیانی می‌پردازد که در شرایط هولناکی بدون روند قانونی در زندانها نگهداری می‌شوند. در حال حاضر حدود 800 کودک فلسطینی در زندان هستند. بیش از صد خبرنگار کشته و تعداد بیشتری زخمی شده‌اند و این جنگ را به مرگبارترین جنگ برای روزنامه‌نگاران تبدیل کرده است.
سرفصل‌های این موضوعات در کجا هستند؟ آیا سازمان ملل، سازمانهای حقوق بشر و رسانه‌های مستقل منابعی مناسب تر نسبت به نمایندگان یک طرف درگیری نیستند؟ آیا از مقامات دولت روسیه در مورد اوکراین نیز به همین شکل نقل قول می‌شود؟ مقایسه اجتناب ناپذیر است و تفاوت‌ها قابل توجه می‌باشند.
اسرائیل خبرنگاران خارجی را از اقامت در غزه منع می‌کند، و این واقعیت به معنی آن است که روزنامه نگاران از اسرائیل گزارش می‌دهند. این یک عدم تعادل جدی ایجاد می‌کند. به ندرت به شهادت روزنامه‌نگاران فلسطینی اشاره می‌شود، علیرغم این واقعیت که گزارشات این روزنامه‌نگاران – آنهایی که هنوز زنده هستند – به طور گسترده در سایر رسانه‌های بین‌المللی درج می‌شوند. ما همچنین شاهد کمبود صدای سوئدی-فلسطینی در گزارشها هستیم.
زبان قدرت:
به حماس و مقامات مشابه در غزه لقب تروریست داده می‌شود، در حالی که به ندرت از اسرائیل به عنوان متهم به نسل کشی یا حتی قدرت اشغالگر یاد می‌شود. اقدامات حماس را قتل عام و حیوانی می‌نامند، حملات اسرائیل به غیرنظامیان فاقد کلمات ارزشی هستند. فلسطینیها جان خود را از دست می‌دهند یا می‌میرند، گویی خشونت علیه آنها از ناکجاآباد سرچشمه گرفته است، در حالی که همزمان از آنکه اسرائیلی‌ها سلاخی می‌شوند گزارش می‌شود.
به جای ارائه گزارش واقعی از آنچه در غزه، کرانه باختری و اسرائیل می‌گذرد، از اسرائیل تصویری از یک دموکراسی ارائه می‌شود که با تروریست‌ها می‌جنگد، در حالی که از مردمی که در معرض جنایات جنگی فجیع قرار می‌گیرند – و کسانی که به این جنایات اعتراض می‌کنند به عنوان اغتشاشگر یاد شده و یا در بدترین حالت به آنان برچسب یهودی ستیز زده می‌شود.
سوئدی‌ها اساساً اعتماد زیادی به رسانه‌ها دارند، آنچه که ما باید از آنها محافظت کنیم. گزارش‌های خبری ناقص پیامدهای شگرفی دارند، زیرا بر باور، فکر و نحوه عمل مردم تأثیر می‌گذارند. گزارش‌های ناقص و مغرضانه بسیار جدی هستند – در نسل‌کشی در رواندا، رسانه‌ها از طریق زبان و با نادیده گرفتن آنچه در جریان بود به‌عنوان «تعارض» نقش همدستی داشتند.
در دنیای اطلاعات نادرست، ما به روزنامه‌نگاری معتبر مبتنی بر واقعیت‌ها نیاز داریم. زمان آن فرا رسیده است که اعتماد به حرفه خود را با بازگشت به اصول اولیه روزنامه‌نگاری تقویت کنیم: دقت، تعادل و عینیت.
اگر دروغ بتواند جنگ را آغاز کند، حقیقت می‌تواند آنها را متوقف کند.