چند هفتهای به سالگرد جنبش تودهای مردم برای سرنگونی رژیم اسلامی مانده است. جنبشی که با حضور فعال و رهبری زنان و جوانان برای خلاصی از قوانین مذهبی با مضمون خلاصی از رفع ستم کشی زنان و حجاب برای سرنگونی رژیم جمهوری اسلامی، قدرتمندتر از همیشه به میدان آمد.
نظام اسلامی با خیزشهای مردمی سالهای ٨٨ و ٩٦ ، دی ٩٧ ، و آبان ٩٨ ضربات سختی خورده بود و اعتراضات آبان با شعار حکومت اسلامی نابود باید گردد را با سرکوب خونین موقتا به عقب راند. در ٢٦ شهریور ١٤٠١ با شروع جنبش تودهای قدرتمند با شعار زن، زندگی، آزادی در کف خیابان و در دهها شهر و از جمله در کردستان، قدرت سرکوب و مسئله بود و نبود رژیم به چالش کشیده شد. در این دوره از اعتراضات دولت اسلامی مجبور به عقب نشینی گردید و زنان حجاب را پرت کردند و فضای مبارزاتی و مقاومت در جامعه به نفع مردم تغییرات جدی نمود. نزدیک به یک سال از آن دوره اعتراضی میگذرد و در این مدت مردم توانستهاند دستاوردهای خود را تحکیم بخشند و تمام تقلاهای رژیم برای باز گرداندن اوضاع به سالهای قبل را ناکام گذاشتهاند.
اکنون در آستانه نزدیک شدن به سالگرد کشتن ژینا وحشت از شروع اعتراضات مجدد تودهای دولت اسلامی و مجلس آن و نیروهای اطلاعاتی، آخوندها و سرکوبگر آن را گرفته است. فرمانده سپاه پاسداران حسین سلامی روز سهشنبه ۱۰ مرداد، نسبت به از سرگیری خیزش مردمی پاییز ۱۴۰۱ در سالگرد آن ابراز نگرانی کرد و گفت که آن اعتراضات، «قویترین، خطرناکترین، جدیترین، نابرابرترین و وسیعترین پیکار» به ادعای او «جهانی»، بر ضد نظام جمهوری اسلامی بود و خواهان هوشیاری تمام نیروهایش شد. همزمان با روانه کردن گلههای گشت کشتار (گشت ارشاد) به خیابانها و با تصویب قانون عفاف و حجاب و استخدام صدها نفر از حجاب بانان، نصب هزاران دوربین وحشت خود را از شبح این جنبش و شروع دوباره آن به نمایش گذاشتهاند.
در جبهه مردم اما، خیزش مردمی زن، زندگی، آزادی که دامنه آن تا به امروز علیه حجاب، با هزینههای سنگین انسانی؛ جانباختن صدها تن به ضرب گلوله نیروهای امنیتی، کور شدن دهها نفر با سلاح های ساچمه ای، مسمومیت های شیمیایی دانش آموزان مدارس بویژه دختران و دستگیری دهها هزار نفر ایستاده، ادامه دارد. هر روز بر ابعاد اعتراض و تظاهرات در میان کارگران و بازنشسته ها افزوده میشود. مطالبات بازنشستگان و تجمعات آنها هر روز رادیکالتر و با خشم و تنفر عمیق به شرایط معیشتشان در خیابانها علیه رژیم فاسد اسلامی ادامه دارد. فراخوانهای آنها برای اتحاد بخشهای مختلف اجتماعی در این روزها نوید بخش اتحاد و گستردگی صفوف مبارزاتی جامعه شده است.
اکنون سراسیمگی صف رژیم را در مواجه با جنبش سرنگونی مردم فراگرفته است. اختلافات آنها بر سر تصویب لایحه عفاف و حجاب و بازگشت (ارشاد اسلامی) از ترس اعتراضات مردم نشانه همین مسئله است. هیچکس و نهاد حکومتی بازگشت وحوش اسلامی به خیابانها را بعهد نمی گیرد و در رابطه با لایحه عفاف و حجاب هم اختلافات میان آنها ادامه دارد.
رژیم به خوبی می داند که پاشنه آشیل حاکمیت نظام اسلامی مبارزه زنان و جوانان برای زندگی و حمایت وسیع اجتماعی از این مبارزات و علیه حجاب به یکی از نقطه ضعفهای رژیم و به نقطه قوت مردم تبدیل شده.
رژیم زنان بی حجاب را دستگیر و یا به پرداخت جریمههای سنگین محکوم میکند. اما اینها فایدهای ندارد نه تنها جامعه دست به مقاومت و مبارزه زده و صفی در تقابل با رژیم بوجود آورده است، زنان زندانی و فعالین این جنبش زندانها را تبدیل به مرکز و مقاومت علیه حجاب و رهائی زنان کردهاند. محاکمه سپیده قلیان عملا به چالشی برای آنها تبدیل شده است، می خواهند برای او دادگاهی علنی تشکیل دهند، او اعلام می کند بدون حجاب خواهد آمد و عملا دادگاهشان را به چالش می کشد. نرگس محمدی از زندان در همین رابطه در پیامش به درستی بر این نکته تاکید می گذارد که «در چنین زندان و چنین حکومتی من نرگس محمدی به عنوان یک زن و یک مادر اعلام میکنم که زیر بار حجاب اجباری حکومت نمیروم و اجبار را برنمیتابم.»
ما هر روز شاهدیم که زنان و دختران را زندانی می کنند شکنجه و آزار می دهند اما آنها سرسختانهتر از پیش برای تداوم این مبارزه خطاب به جامعه سخن می گویند، ابتکار محمد صادقی ، حضور ماهور احمدی بدون حجاب در مراسم یادبود پدرش و سخنانش در این مراسم، سخنان سوری بابایی چگینی قبل از اعزام دوباره به زندان و دهها و صدها نمونه از این اعتراضات نمونههایی از این جنبش وسیع اجتماعی هستند.
مردم امسال حتی روزهای محرم و عاشورا را هم با شادی و موزیک خیابانی و رقص به چالش کشیدند. اگر برای رژیم اسلامی به گفته خمینی “ما هر چه داریم از محرم و صفر داریم و صفر و محرم است که اسلام را نگه داشته” مناسبتهای آن نعمتی بود برای مقابله با جامعه، اکنون این روزها به صحنه تقابل با رژیم تبدیل شده است. مردم دارند ابتکار عمل را در همه زمینهها بدست می گیرند.
برای هر حزب و فعال کمونیست و اجتماعی برای هر فعال جنبش برابری خواهی این مشاهد که خود بخشی از تلاشگران آن بوده و هستند باید قاعدتا این سوال اساسی را طرح کند که امروز راه و مسیر پیشروی جنبش مردم برای سرنگونی رژیم اسلامی در توازن کنونی از کدام مسیر می گذرد؟ ثقل و جایگاه این جنبش در این مسیر چقدر است؟ ما مبارزان کمونیست در بیانیه (نقطه توافق به تاریخ اسفند ١٤٠١) بدرستی بر این نکته تاکید نمودیم “که این جنبش (جنبش زن، زندگی، آزادی) بر دو رکن محوری ضد مذهبی بودن و برابری خواهی کامل زن و مرد بدون هیچ قید و شرطی استوار است”. در این چهار دهه جنبش سرنگونی مردم بر این دو محور به جلو رفته به موقعیت بهتر رسیده و قدرت گرفته است. لذا به نظر من تشخیص این امر مهم که امروز جنبش مردم برای سرنگونی رژیم اسلامی از مسیر کدام سیاستهای دخالت گرانه و سازمان یافته اجتماعی میتواند گستردهتر گردد و به نتیجه برسد، قابل بررسی و درخور اهمیت است.
با یک نگاه به تجارب انقلابات مختلف در سطح دنیا می بینم که انقلاب با اراده انسان بوجود نمی آید اما با دخالت سازمان و حزب کمونیست که بتواند طیفی از کارگران آگاه را داشته باشد و اعتماد بخشی از مردم را به خود جلب کند قدرت می گیرد و در مسیر درست به پیش رود. هر حزبی باید از واقیعات جامعه و آنچه بطور واقعی متحد کننده است و مطالبه مردم است شروع کند و نه از ذهنیات خود. جامعه در رابطه با مسئلهای به اسم حاکمیت و تعین تکلیف نهایی با آن می تواند انقلاب را به سرانجام برساند. انقلاب اکتبر، انقلاب ٥٧ در ایران و…. همگی حول مطالبه و خواستهای مشخصی که جامعه حول آن بسیج و متشکل شدند مسیر پیشروی خود برای ساقط کردن آن نظام را فراهم آوردند. با درک بر این امر انتظار می رود که فعالین کمونیست رهبران جنبشهای اجتماعی به امر سازماندهی و عطف توجه به چالشهای اجتماعی جامعه ابراز وجود متعینتر کرده و در بیانیه و اطلاعیه های خود به سازماندهندگان و نیروی فعال این جنبش تبدیل شوند .
در طول این جنبش ما شاهد دو منشور مطالبات حداقلی تشکل های صنفی و مدنی ایران و منشور آزادی رفاه و برابری به امضا فعالین کارگری و اجتماعی بوده ایم که در هر دوی این منشورها از مطالبه مردم علیه حجاب حمایت شده است. با توجه به جایگاهی که این جنبش امروز در مسیر سرنگونی رژیم اسلامی دارد، انتظار میرود این حمایتها به شرکت فعال و سازمان دهی آنها در این جنبش تبدیل گردد. شکی نیست که این فعالین بصورت فردی در این اعتراض حضور دارند.
اسد نودینیان
١٠ أوت ٢٠٢٣
١٩ مرداد ١٤٠٢