در حاشیه اخبار کارگری
نسان نودینیان
سال ١٣٩٢ و موقعیت كارگران!
از سال گذشته اعتراض به پایین بودن دستمزدها، بیكاری، حقوقها و مزایای پرداخت نشده صورت مساله اصلی كارگران بوده است. نمونه ایران خودرو در این مورد برجسته است. این نمونه را ما میتوانیم به سایر بخشهای تولیدی و كارخانه ها تسری دهیم. در شهاب خودرو در اعتراض به قطع مزایا و بیكاری های پی در پی، موج اعتراضات كارگری در این شركت وجود داشته است. كارفرمایان و دولت سیاست قطع مزایا، اضافه كاری را بجای بیكار سازی های وسیع پیش میبرند. اتخاذ جایگزینی این سیاست ها یعنی قطع مزایا، اضافه كاری و افت شدید دریافتی كارگران و قراردادن مساله بیکاری روش جدید و گریز دولت و کارفرماها در تن ندادن به مطالبات کارگران، است. گزارش وضعیت کارگران ایران خودرو خود نیز تاکیدی بر فشار همه جانبه تر برآنها است. «بطوریکه در حال حاضر با ادامه روند کاهش تولید در ایران خودرو، تولید در اکثریت سالنهای شرکت ایران خودرو کاهش چشمگیری پیدا کرده است و در بعضی سالنها مانند سالن پژو ٢٠٦ به صفر رسیده و در برخی دیگر از سالنها به جز ساعات کوتاهی در روز تولیدی صورت نمیگیرد و مجموعه این شرایط، وضعیت شغلی و معیشتی مشقت باری را بر هزاران کارگران این شرکت معظم خودرو سازی تحمیل کرده است که اهم آنها عبارتند از: ١- شیفت کاری در این شرکت بزرگ خودرو سازی از سه شیفت به دو و گاها به یک شیفت تقلیل پیدا کرده است و مجموع اضافه کاری کارگران این شرکت که ٨٠ الی ١٢٠ ساعت در ماه بود عملا به صفر رسیده و فقط سی ساعت اضافه کاری آنهم در برخی معاونتها اعمال میشود. ٢- با شروع سال جدید بن کارگری بر خلاف سالهای گذشته که همان اول سال و به طور کامل پرداخت میشد امسال در نیمه دوم اردیبهشت ماه، آنهم به میزان نصف اش پرداخت گردید و در حال حاضر از پرداخت باقی مانده آن خبری نیست ٣ – ٢٥ هزار تومان پاداشی که برای روزهای تعطیل و جمعه کاری اعلام شده بود هنوز به حساب کارگران واریز نشده است و هزاران کارگر این کارخانه همچنان چشم انتظار پرداخت آن هستند ٤ – در این شرکت بزرگ هر سه سال یکبار حواله ای به مبلغ یک میلیون تومان کمک بلاعوض جهت خرید خودرو به کارگران پرداخت میشد که سپس به چهار سال یکبار کاهش پیدا کرد. کارگران در سالهای گذشته هر بار که این حواله ها را دریافت میکردند آنرا با تحویل به صندوق قرض الحسنه شرکت نقد میکردند تا کمک حالی برای زندگی شان باشد. پرداخت این حواله ها در حال حاضر بطور کامل قطع شده است و کارگرانی هم که از قبل این حواله ها را دریافت کرده اند وقتی به صندوق قرض الحسنه شرکت مراجعه میکنند این صندوق از نقد کردن آنها خودداری میکند ٥ – دادن شیر روزانه به بعضی سالنها را که بدلیل سر و کار داشتن کارگران با مواد سمی و وجود آلودگی بالا در آنها به کارگران تعلق میگرفت بطور کامل قطع کرده اند ٦ – کیفیت غذا و ظروف آن بسیار پایین آمده است. دیگر نوشابه، ماست و دوغ و دسر نمیدهند و علاوه بر آن تنوع غذا که قبلا سه نوع بود به دو نوع تقلیل پیدا کرده است و این احتمال وجود دارد که همین یک وعده غذا در روز را نیز حذف کنند ٩ – سرانه بهداشتی تاید و صابون از شروع کار در سال ٩٢ به یک صابون کاهش پیدا کرده است و قرار است آنرا نیز از اول تیر ماه قطع کنند در رابطه با وضعیت کارگران شرکتهای پیمانکاری مستقر در ایران خودرو مانند شرکتهای الماس سبز، خانه ما و… وضعیت از این هم بدتر است و با شرایط موجود اجحاف بر این کارگران شدت بیشتری پیدا کرده است بطوریکه علاوه بر اینکه قرار داد کارگران این شرکتها دو ماهه و سفید امضاست و مزایایی از قبیل بن کارگری، پاداش کارایی، ایام ولادت، آکورد، عیدی مدیریتی و تسهیلاتی از قبیل وام و … به آنان تعلق نمیگیرد اخیرا دادن دو دست لباس کار به آنان در سال را به یک دست لباس تقیل داده اند و اضافه کاری میانگین ٨٠ ساعت در ماه آنان به ٢٠ ساعت کاهش پیدا کرده است و علاوه بر اینها حقوقهای آنان نیز گاها با تاخیر پرداخت میشود. بنا بر اظهار کارگران ایران خودرو شرایط فوق بویژه حذف اضافه کاریها و افت شدید دریافتیهای کارگران، شرایط بسیار سخت معیشتی را برای آنان ببار آورده است بطوریکه اغلب این کارگران از باز پرداخت اقساط وامهای خود عاجز مانده اند و سطح اختلافات خانوادگی و استرس و اضطراب ناشی از درماندگی برای گذران زندگی، شرایط بغایت غیر قابل تحملی را بر هزاران کارگران این شرکت تحمیل کرده است. . شرکت قالبهای صنعتی ایران خودرو این شرکت در کیلومتر ٥ آزاد راه کرج قزوین قرار دارد و حدود ٧٠٠ نفر کارگر در آن مشغول بکارند که از این تعداد ٢٥٠ نفر کارگر قراردادی و ٤٥٠ نفر کارگر پیمانی هستند که با قرارداد سفید امضا طرف قرارداد شرکت پیمانکاری “تارا نام آسیا” می باشند. در این شرکت پیمانکاری در زمان رونق کارخانه حدود ١٢٠٠ کارگر مشغول بکار بودند که بتدریج بخشی از آنها از کارهایشان اخراج شدند و بخشی دیگر برای یافتن موقعیت کاری بهتر خودشان شرکت را ترک کردند. بنا بر گزارشهای رسیده به اتحادیه آزاد کارگران ایران در این کارخانه زیر مجموعه ایران خودرو نیز، از سال گذشته به این سو دریافتی کارگران با کاهش بسیار زیادی مواجه بوده است. بطوریکه با قطع اضافه کاریها و سایر مزایای این کارگران دریافتی آنان در حال حاضر به نصف کاهش پیدا کرده است و علاوه بر اینکه طی سالهای گذشته بتدریج دادن لباس و کفش کار به کارگران این کارخانه را حذف کرده اند و آکوردی به آنان پرداخت نشده است از سال گذشته به این سو اضافه کاری و بسیاری از حقوق مسلم این کارگران قطع گردیده و با شروع سال جدید مزایای مهم دیگری نیز از دریافتی این کارگران حذف شده است که اهم آنها عبارتند از: ١- حذف نهار از ماه رمضان گذشته ٢- حذف سبد کالایی هر ٤٥ روز یکبار از اول سالجاری ٣- حذف بیش از ٥٠ درصد سرویس ایاب و ذهاب کارگران ٤- قطع کامل شارژ ماهیانه پارسیان به مبلغ ٥٠٠ هزار تومان از اول سالجاری ٥- عدم پرداخت بن کارگری سال گذشته ٦- حذف کمک هزینه نقدی مسافرتی سالیانه به مبلغ ٢٠٠ هزار تومان ٧- حذف کمک هزینه تحصیلی فرزندان و کمک هزینه تحصیلی کارگران دانشجو ٨- حذف بن استخر ٩- حذف شیر و کیک در صبح و عصر ١٠- ندادن سهمیه دستکش کار و در مضیقه قرار گرفتن شدید کارگران از بابت تجهیزات ایمنی از قبیل گوشی، عینک، ماسک، لوازم کمکهای اولیه و… بنا بر اظهار کارگران ایران خودرو و کارگران دیگری از شرکتهای زیر مجموعه این کارخانه، علاوه بر شرایطی بسیار سختی که بویژه از اول سالجاری بر دهها هزار کارگر ایران خودرو و شرکت های زیر مجموعه اش تحمیل شده است احتمال تعدیل نیرو نیز پس از انتخابات ریاست جمهوری در این شرکت بسیار بالاست. تداوم وضعیت موجود در ایران خودرو و زمزمه تعدیل نیرو در آن و سایر شرکتهای زیر مجموعه اش، جو سنگینی را بر کارخانه ایران خودرو حاکم کرده است و اغلب کارگران این کارخانه بزرگ وقوع اعتراضات گسترده کارگری را در صورتی که برای حل مسائل و مشکلات کارگران چاره ای اندیشیده نشود یک احتمال جدی ارزیابی میکنند.». بررسی موردی و مطلع کردن سایر بخشهای دیگر جنبش کارگری از وضعیت کارگران امر سراسری کردن طرح مطالبات را آسان میکند. اما، مساله مهم مشغله های جدی تر کارگران است. تعدیل نیرو بر زندگی و آینده زندگی خانواده های کارگران سایه سنگین خود را افکنده است. در مفابل حمله آگاهانه دولت و کارفرمایان، آیا امکان حرکت سراسری و سد کردن این همه بی حقوقی بر زندگی کارگران وجود ندارد؟ آیا جنبش کارگری نمیتواند برای تامین زندگی با امکانات مکفی و حرمت انسانی در سطح سراسری وارد کارزار بین المللی شود. کارگران و هر ناظر منصف(طیف نصیحت گویان و حاشیه نشینان منزه طلب مورد خطاب من نیستند.) که مقدارات و راه های عملی پیشروی جنبش کارگری را تعقیب کرده است، موقعیت ابژکتیو و تلاشهای قدم به قدم کارگران را در حهت پیشروی های کارگران در مقابل سیاستهای ضد کارگری دولت و کارفرماها را تجربه کرده است، بر روی پیگیریهای کارگران حساب باز میکند. جنبش کارگری توان و ظرفیت کافی در راه به مسیر انداختن کارزار سازمانیافته کارگران در مقابل وضعیت کنونی را دارد. فشار پلیسی و بگیر و ببندها اگر که کماکان ادامه دارد، اما نتوانسته هیچ سنگر مهمی را از کارگران فتح کند. در مقابل این فشارها این کارگران و رهبران آنها هستند که با ابتکارات خود سنگرهای بیشتری را فتح میکنند. یکی از سنگرهای فتح شده و مهم تبدیل شدن نام تعدادی از کارگران بعنوان شخصیتهای مهم در جنبش زنان، کودکان و جامعه است. تجارب تاکنونی را باید بکار گرفت، بر این دستاوردها متکی شد و راه های عملی را در مسیر کارزار اعتراضی سراسری را پیدا کرد. گرهی ترین مساله برای دامن زدن به اتحاد و تجمع و اعتصابات کارگری اعتراض به فقر و گرانی است. گرانی به مساله کل آحاد جامعه از کارگر، معلم، پرستار، دانشجو و جوانان تبدیل شده است. این نیروها متحدین و نیروی اعتراضات سراسری هستند. هر جا جرقه اولین اعتراضات زده شود، بخشهای وسیع و میلیونی از کارگران، معلمان، پرستاران، دانشجویان و جوانان به این اعتراضات وصل خواهند شد. نکته مهم و باز کردن گره اصلی در دست کارگران در مراکز صنعتی است. اعتصاب و تجمع سراسری باید از این جاها شروع شوند. کارگران ایران خودرو میتوانند در باز کردن این گره اصلی و پیشتاز شدن در امر بالا نگه داشتن مطالبات کارگران و سیاستهای ضد کارگری آنها و از واحدهای اصلی این اتحاد و اعتصاب و تجمع سراسری باشند.
١٤خرداد ١٣٩٢
٤یونی ٢٠١٣