اول مه در كردستان، كدام توقع ؟ كدام ارزيابی ؟
هرسال ارزیابی از برگزاری روز جهانی کارگر ، اجبارا به تحلیل و بررسی وضعیت جنبش کارگری میرسد . پرداختن به وضعیت سیاسی و مبارزاتی طبقه کارگر به مناسبت اول مه هر چند کار نادرستی نیست، اما میتواند تحلیل و جمع بندی یک حرکت معین سیاسی و مبارزاتی کارگران را که در یک روز مشخص و در شرایط و توازن قوای بخصوصی انجام میگیرد را در خود گم و یا کمرنگ کند .
بر همین اساس در مورد برگزاری اول مه در سال۹۲ انتظارات و به تبع آن ارزیابیهای مختلفی وجود دارد . تا جایی که اخبار آن به بیرون درز پیدا کرد، تقریبا در تمام شهرهای کردستان رهبران و پیشروان کارگری برای به میدان آوردن کارگران و متوجه ساختن جامعه از اهمیت این روز همه تلاش خود را بکار گرفتند . اما در ایران تحت حاکمیت رژیم هار اسلامی و به خصوص در کردستان برای دستاندرکاران اول مه، برگزاری این روز شاید با بقیه جهان تفاوت داشته باشد . جایی که برگزاری مراسم و کارناوال به مناسبت اول مه آزاد است، سعی و کوشش سازماندهندگان گان اساسا بر روی شیوه برگزاری این روز و نحوه طرح خواست و مطالبات کارگری متمرکز است . اما آنجا کشمکش گرایشات مختلف درون کارگران بر سر شکل و شیوه مراسم و میتینگها و یا طرح خواست و مطالبات معنی پیدا میکند . در جاهایی طی این کشمکش، روز کارگر اسیر سندیکالیسم و اتحادیه های طرفدار دولت میشود و نمایندگان احزاب بورژوایی این روز را به نفع خود مصادره میکنند و سعی میکنند فریبکارانه طبقه کارگر و اول مه او را به دنباله رو طرح و برنامه های خود بکشند. اما در جاهایی که هنوز کارگران و تشکلهای رادیکالشان ابتکار عمل را در دست دارند، هم شیوه برگزاری و هم سطح توقع و خواستهای مراسم اول مه متفاوت است . اینجا دیگر صحبت از مارش و رژه ملیتانت و خیابانی و یا شروع اعتصاب در کارخانه رویا بستن اتوبان و خیابان است . مرور اخبار اول مه در کشورهای مختلف جهان نشان دهنده تکرار هر ساله این سناریو در پایتخت وبا شهرهای بزرگ دنیاست .
در اینجا در کردستان مانند بقیه ایران قضیه کاملاً با نقاط دیگر جهان متفاوت است . قبل از طرح هر خواست و مطالبهای ، سرف برپایی و برگزاری هر مراسمی به اسم روز کارگر، خود موضوع جدال و مبارزه است . مسئله فراتر از به رسمیت شناختن این روز از طرف دولت است . در اینجا تنها کارگران نیستند که با نزدیک شدن اول مه خود را برای آن آماده میکنند ، بلکه روز کارگر در تقویم سرمایهداران و دولتاشان هم برجسته نوشته شده است . یکی از جبهههای مصاف جمهوری اسلامی با جامعه برای سرپا نگهداشتن خود است . ۳۳سال است در رویارویی جامعه با ارتجاع اسلامی ، هیچ مبارزه و مناسبتی در خود و بدون پیوستگی با تاریخ مبارزات چند دهه جامعه ایران علیه حاکمیت رژیم سرمایه داری اسلامی وجود نداشته است . هر کدام از این مناسبتها از جمله روز کارگر اجزاء کوچکتر مقاومت و مبارزهای هستند که در واقع کل موجودیت جمهوری اسلامی را به مصاف میطلبد . به میدان آمدن کارگر در روز اول مه به خصوص پس از سه دهه کشتار و زندانی کردن کارگران و کمونیستها حکم نفی حاکمیت رژیم را دارد . این را جمهوری اسلامی و دستاندرکاران محلیاش به خوبی میدانند ، وگرنه در غیاب چنین شرایطی، دادن مجوز به کارگران و جمع شدن چند ساعته آنها در یک محیط سر بسته برای جمهوری اسلامی کم دردسرتر و دفع شر این روز از سر خود بود. از این رو است که جمهوری اسلامی به خصوص در کردستان که دست تشکلهای جیره خوار از قبیل شوراهای اسلامی برای به بیراهه کشاندن مبارزات کارگری کوتاه است، خود مستقیماً و با تمام قدرت به میدان میآید .
اگر از این زاویه و در دل اوضاع سیاسی و تعادل قوای موجود بین رژیم و کارگران به اول ماه مه نگاه کنیم ، درک این واقعیت که اول ماه مه امسال در کردستان عملی جسورانه و رو به پیش بوده است، سخت نخواهد بود. طبقه کارگری که ۲۵ سال سابقه مبارزه برای برپایی روز خود در کردستان را دارد و هر ساله برای دفاع از این روز به جنگ یک رژیم هار و سرکوبگر میرود، کارگران و کمونیستهایی که رهبر کارگریاشان فقط به خاطر سخنرانی در مراسم اول مه در شهر سنندج در سال 1368 اعدام شده است، کارگرانی که هر ساله و همین امسال هم خطر دستگیری و زندان را از ماهها قبل از اول مه به جان میخرند. و هنوز جمعی از رفقایشان در کنج زندانند که درست همین کارگران نه در کوه و کمر و دشت و صحرا بلکه در مرکز بزرگترین شهر کردستان در شهر سنندج پرچم روز بینالمللی کارگران را به اهتزاز در میآورند، و علیرغم آمادگی نیروهای سرکوبگر رژیم بیباکانه با خواندن سرودانترناسیونال و رژه خیابانی در شرایطی به غایت دشوار، به هم طبقهایهایشان در سراسر جهان پیوستند. نقطه قوت اول مه سال ۹۲ همین جاست، رهبران و کمونیستهای پیگیر و بی باکی که با کاردانی از روز جهانی خود دفاع کردند و برای گرامی داشتن خاطرههای این روز، مرکزیترین نقطه شهر سنندج را انتخاب کردند. اگر در شرایط عادی تجمعات تودهای کارگران و اعلام خواستهای رادیکال در مقابل سرمایهداری نشانه موفقیت روز کارگر است، در اول مه امسال پیگیری و جسارت کارگران در کردستان در پاسداری از روز جهانی خود به همان اندازه ارزشمند و شایسته قدردانی و ستایش است .
و بالاخره اول مه امسال کارگران در مناطق مختلف کردستان ، در شهرهای سقز ، نقده ، مریوان ، روانسر ، کامیاران ، و صلوات آباد و محلات کوچکتر ، نشان دادند که در دفاع از روز جهانی خود در مقابل سرکوبگر های رژیم سرمایهداران کوتاه نخواهند آمد . همچنین مراسمهای روز کارگر در شهرستان ری و توسط سندیکای کارگران شرکت واحد ، و گرامی داشت این روز در زندانهای تبریز ، گوهردشت و اوین به اضافه اعتصاب کارگران شرکت “صدرا” در بوشهر و کارگران کارخانه ذوب مس در خاتون آباد و تجمع کارگران در مقابل مجلس ، مجلسیان را از خواب بیدار کرد . و بحث تجدید نظر در سطح حداقل دستمزد کارگران را در بین آنان مطرح کرد .