اول مه سرخ در شهرهای كردستان
مصاحبه با نسان نودینیان
كارگر كمونیست: علیرغم سركوب و دستگیریها، یك اول مه سرخ در کردستان برگزار شد. زمینه های ابژكتیو برگزاری این مراسم ها كدامها بودند؟
نسان نودینیان: امسال ما در كردستان شاهد برگزاری یك اول ماه مه سرخ و برگزاری مراسم های همبستگی كارگران در كردستان بودیم. زمینه ها و فاكتورهای مهم در برگزاری این مراسم ها زیادند. در كردستان ایران از سه دهه قبل و با قیام مردم علیه رژیم پهلوی كارگران در كردستان و اساسا نسل جدید از كارگران كه به بازار كار وارد شدند، نیروی محركه اعتراضات كارگری و از جمله برگزاری مراسم های اول مه بودند. یك فاكتور بسیار مهم در ابراز وجود طبقه كارگر در مراكز صنعتی از جمله در صنعت نفت در به پیروزی رساندن قیام ٥٧ است. این فاكتور بسیار مهمی است. كارگران امروز از نسل جدید هستند، اما ابراز وجود طبقه كارگر متشكل در صنعت نفت و سنت های اعتراضی و سازمانیافته اعتصابات آنها، در اعتماد به نفس نسل جدید تاثیرات بسیاری داشته است. به همین دلیل در حالیكه در شهرهای كردستان كه قبل از قیام ٥٧ مراسم روز كارگر برگزار نمیشد، بعد از قیام است كه این سنت در جامعه با افكار و آرا چپ و كمونیستها به صحنه سیاسی ـ طبقاتی جامعه وارد میشود. در سالهای ١٣٦٠ ببعد است كه در شهرهای كردستان ایران مراسم های باشكوه با شركت هزاران نفر برگزار میشود. سنت مارش همبستگی كارگران به همین دلیل پایدار و امكان ابراز وجود كارگران را فراهم میكند. امسال اما این ابراز وجود و بقول شما اول ماه مه سرخ بر زمینه های بسیار عینی و در متن مبارزه رادیكال كارگران فراهم شده است. در یكسال گذشته كارگران در كردستان در اقدامات ابتكاری و در ارتباط با اعتراضات سراسری كارگران در اعتراضات فعال برای افزایش دستمزدها و اعتراض به گرانی و پایمال كردن حقوق پایه ای آنها، شركت داشته و فعالانه در اعتراض بوده اند. اول ماه مه امسال همچنان از ویژگی كاملا تعرضی برخوردار بود. در چند سال گذشته تعداد زیادی از فعالین كارگری در شهرهای كردستان بطور سازمانیافته و تعجب برانگیزی تحت مراقبت، دستگیری و زندانی كردن قرار گرفته اند. با جود فشارهای پلیسی ـ امنیتی و دستگیریها، كارگران عقب نشینی نكرده و بطور آگاهانه و رادیكالی در مقابل حمله ماموران امنیتی ـ اطلاعاتی جمهوری اسلامی قرار گرفته اند. پیش زمینه های این موضع اعتراضی در شرایطی است كه كارگران و مردم شهرهای كردستان، كارگران دستگیر شده را در حلقه حمایت های خودشان قرار داده اند. این حمایتها و اعتراضات به دستگیریها اگر چه موردی بوده اند، و البته در موارد زیادی با موفقیت و به آزادی كارگران دستگیر شده منجر شده است، اما در جامعه و در میان كارگران به شكل دادن به یك خودآگاهی سیاسی و قدرتمندی اعتراض كارگری منجر شده است. حمایتهای جامعه از مطالبات کارگران تاثیرات اجتماعی بسیار موثر از جمله در تعیین بخشی به بخشهای از كارگران كه امروز دیگر بعنوان رهبر و سخنگویان جنبش كارگری و بعنوان شخیصیت های اجتماعی وسیاسی مورد اعتماد و احترام تبدیل شده اند، خودنمایی كرده است. این دستاورد بسیار مهمی است. این دستاورد كه تعداد زیادی از كارگران به شخصیت سیاسی و اجتماعی تبدیل شوند، مورد اعتماد جامعه و توده مردم و از جمله طبقه كارگر و خانواده های آنها باشند، در سنت اعتراضی امروز در كردستان پدیده ای نسبتا تازه و به قدمت ابراز وجود اعتراضی كارگران فعال و سخنگویان آنها در سه دهه گذشته بدست آمده است. در كردستان این مساله ویژگی های خود را دارد. در شهرهای كردستان سنتا از احزاب كرد و بورژوازی و شخصیتهای “ملی” و شاعر “ملی” و “ادیب كرد” است كه بعنوان كاریزمای سیاسی در جامعه نام برده میشود. اما اكنون معادله كاملا برعكس است، در شرایط كنونی این به اصطلاح كاریزماهای “ملی” از همه رقمش، در میان كارگران زن و مرد نسل جوان، و كلا در جامعه بفراموشی سپرده شده است. اینها حتی امروز برای احزاب ناسیونالیست و بورژوازی كرد، آن قرب و اتوریته ای كه در گذشته داشتند را ندارند. امروز در مقابل این، آن تعداد از كارگران فعال و معترضی به شخصیت و اتوریته جامعه تبدیل شده اند كه در هر دوره ای با ریسك های فراوان افق و دورنمای روشنی را به جامعه داده اند، آرمانها انسانی و عدالتخواهانه را در جامعه تسری داده و پرچم اعتراض و مبارزه رادیكال برای یك دنیای بهتر را نمایندگی و در دست جامعه برافراشته اند. با این پیش زمینه ها است كه ما امسال شاهد یك اول ماه مه سرخ روز همبستگی جهانی كارگران در شهرهای كردستان هستیم.
كارگر كمونیست: در كدام شهرها اول مه مه برگزار شد؟
نسان نودینیان: در تعداد زیادی از شهرهای كردستان مارش جهانی كارگران برگزار شد. به این شرح، ١ـ در سنندج؛ دو مراسم (مراسم در محل سندیكای كارگران خباز) و (مارش روز جهانی كارگر در یكی از میدانهای شهر سنندج به اسم میدان غفور. فیلم این مراسم در سایتها بویژه سایت روزنه قابل دسترس است) ٢ـ سقز؛ دو مراسم، مارش در میدان هلو روبروی پاساژ ماد و مراسم در ٥كیلومتری شهر سقز “كانی جشنی” ٣ـ مراسم در شهر پاوه ٤ـ مراسم در شهر نوسود ٥ـ مراسم در شهر نودشه ٦ـ مراسم در شهر نقده ٧ـ مراسم در شهر مریوان ٨ـ مراسم در شهر كامیاران ٩ـ مراسم در صلوات آباد از توابع شهر سنندج ١٠ـ مراسم در روستای اویهنگ
كارگر كمونیست: مضمون و مطالبات و فضای این مراسم ها چگونه بودند؟
نسان نودینیان: قبل از اینكه به فضای سیاسی و شور انقلابی و رادیكال این مراسم ها اشاره كنم، بهتر است به جبهه دشمن طبقاتی كارگران و فضای امنیتی و نظامی كه نیروهای جمهوری اسلامی در بیشتر شهرها ایجاد كرده بودند اشاره ای داشته باشم. از چند هفته قبل از اول مه(١١ اردیبهشت) فشار و دستگیری و اخطار به فعالین کارگری توسط نیروهای جمهوری اسلامی شروع شده بود. تعداد از فعالین كارگری دستگیر شدند كه البته توسط اعتراضات كارگران و خانواده های آنها و مردم شهر سنندج و سقز آزاد شدند. علیرغم این فضای امنیتی و پلیسی، مراسم ها برگزار و در واقع مشت محكمی به دهان كثیف استبداد سیاسی جمهوری اسلامی زدند. در سنندج مراسمی كه در میدان “غفور” برگزار شد، نمونه ای تیپیك از مارش كارگران بود. ده ها پلاكارد در دست شركت كنندگان بود، با شعارهای “نان مسکن آزادی”، کارگر زندانی آزاد باید گردد” و “کارگر تشکل تشکل” بار دیگر خواست ها و مطالبات بر حقشان را اعلام کردند. در تعدادی از مراسم ها سرود انترناسیونال توسط شركت كنندگان خوانده شد. و در تمام مراسم ها در مورد اوضاع سیاسی كنونی، موقعیت كنونی طبقه كارگر و مصافهای پیشا رو صحبت شد و از قطعنامه ای كه توسط اتحادیه آزاد كارگران ارائه شده بود، حمایت بعمل آمد. در مجموع ١١ اردیبهشت ١٣٩٢ سنت چپ و كمونستی جامعه را تقویت كرد. این رویداد بسیار مهم و تعیین كننده ای است. در شرایطی كه “گفتمان” های بورژوایی از نوع ناسیونالیسیتی، در قالب اصلاح طلبان و جریان سبز و ملی مذهبی ها به تكاپو افتاده اند و سناریوی آینده سیاسی ایران را میخواهند رقم بزنند، تحرك سرخ كارگران در شهرهای کردستان جواب ابژكتیو و مهمی بود به این تلاشها. كارگران در سنندج با شعار “نان ـ مسكن ـ آزادی” و با شعار “كارگر زندانی آزاد باید گردد” اعلام كرده اند كه توان و قدرت دخالت و ابراز وجود را دارند كه در سیر تحولات امروز و فردای سیاسی جامعه ایران دخالتگر باشند. آینده و تحولات سیاسی زنده ای در راه است. كارگران میروند كه مهر طبقاتی ـ سیاسی خود را بر این تحولات بزنند.