مبارزان کمونیست
پول با اخلاق بیگانه است
برند فرایتاگ
یوهانس پنه کامپ
ترجمه توسط حميد بهشتي
منتشر شده در تکساکالا
در ارتباط آلمان با عربستان سعودی پول با اخلاق بیگانه است. اقتصاد آلمان علی رغم همجواری قدرتمندان عرب با ترور از آنها پول می ستاند.
برای انجام معاملات خوب در نظر نیلز اشمیت هیچ راهی دور نیست. وزیر اقتصاد استان بادن ووتمبرگ آلمان در معیت نمایندگان شرکت های جنوب این کشور در تعطیلات آخر هفته گذشته به عربستان سعودی رفت. یک مجله ی سعودی تصویر این سیاستمدار حزب سوسیال دموکرات را با خنده روترین نمایندگان تجارتی ریاض درج نمود. با روحیه ای بسیار عالی و معاملاتی بهتر: قریب یک چهارم صادرات آلمان به کشورهای خلیج از استان بادن وورتمبرگ می باشد و در صورتی که مذاکرات در آنجا ثمربخش باشند به زودی چند دلار بیشتر پول نفت به این استان سرازیر می گردد. سفر اشمیت چیز فوق العاده ای نیست. سیاستمداران و مدیران شرکت های آلمان برای ارتباط با کشوری که به حقوق بشر اعتنائی نمی کند و اسلام تحمل ناپذیر و عقبگرا را دنبال می کند صف کشیده اند.
رئیس جمهور استان بایر، هورست زه هوفر امسال آنجا بود. وزیر اقتصاد آلمان، زیگمِر گابریِل نیز همچنین. بنا بر اطلاع وزارت اقتصاد متبوع اشمیت، در باره موضوعات حقوق بشر و تروریسم اسلامی پیش از آن با سفیر عربستان در آلمان گفتگو شده بود. علاوه بر آن با فعالان حقوق بشر نیز صحبت شده بوده.
معامله بر طبق روال عادی! خبر اصلی بدین قرار است: سیاست و اقتصاد به کار خود مشغولند، اگرچه دنیا به واسطه ترور و جنک دارد تعادلش را از دست می دهد و کشورهای خلیج مانند عربستان سعودی و قطر نمی توانند خود را بی تقصیر قلمداد کنند.
در یکی از خطرناک ترین مناطق جهان، سیاست غرب در جستجوی ثبات است و در جستجوی واسطه هایی دارای ارتباط با جهانی که مرزهایش در هم می ریزند، هر چقدر هم که این واسطه ها مشکوک باشند. اینکه در این شرایطِ درهم و برهم چه کسی از چه کسی حمایت می کند، به سختی می توان گفت. هیچکس حاضر نیست با حکومت باصطلاح اسلامی در رابطه قرار داده شود. قطر که بالاترین درآمد سرانه را در جهان دارد، با تمامی قوا در مقابل این شایعات مقاومت می کند. اما جنگندگان افراطی اسلامی جبهة النُصرَة که خود را به القاعده منسوب می دانند در واقع از قطر در مقابل رژیم دیکتاتوری اسد حمایت کرده اند. به نمایندگان حماس و طالبان نیز امارات مزبور در پایتخت خود، دوحه، پناه می دهد.
مجازات کافر اعدام است
هنگامیکه وزیر توسعه آلمان، گِرد مولِر، که وابسته به حزب سوسیال مسیحی است در مصاحبه ای تلویزیونی قطر را بعنوان یکی از کشورهایی که ممکن است از حکومت اسلامی حمایت مالی کند نام برد، آنگلا مرکل از او حمایت نکرد زیرا دلیلی برای این گفته موجود نیست. به گفته خانم صدر اعظم آلمان حکومت اسلامی از لحاظ مالی قویست و تا جایی که وی می داند قوت آن متکی بر حمایت کشور دیگری نبوده و به لحاظ ایدئولوژیک به کشور سلطنتی عربستان سعودی نزدیک است. اما آنها با خانواده ابن سعود مخالف اند، با کشوری اسلامی که ایدئولوژی خود را در سراسر جهان تبلیغ می کند، افراد منتقد را شلاق می زند، کلیسا و کنیسه ممنوع اند، اقلیت شیعه، زنان و همجنس بازان تحت تبعیض قرار دارند، مجازات ارتداد اعدام است، ارزشهای غرب که پس از ضربات اخیر پاریس همه جا به آنها سوگند یاد می شود، نه مقبول حکومت اسلامی بوده و نه مقبول عربستان سعودی است. حتّا اکثر کشورهای خلیج در قبال برادران و خواهران دینی مظلوم سوری خود حاضر به پذیرش آنها نبوده، پناهجویان در خلیج مطلوب نیستند.
با اینحال از جانب سیاستمداران به ندرت مورد انتقاد قرار می گیرند. و آنچه که برای سیاستمداران مقبول است، برای اقتصاد روال عادیست. هنگامیکه امیر نشین کویت در سال 1974 در شرکت مرسدس بنز سرمایه گذاری کرد، نگرانی زیاد بود. عده ای نگران شده بودند که صنایع آلمان در خطر حراج قرار دارد. بویژه بخاطر اینکه خانواده کوانت که هنوز سرمایه دار اصلی مرسدس بنز می باشد خبر آن را از رقیب خود بی امی وی مخفی نگاه داشته بود. حال که 40 سال از آن زمان می گذرد هنوز هم کویت سهامدار مرسدس بنز است و نگرانی از بین رفته است. سرمایه گذاران عرب از جمله لوازم سرمایه داری هستند و به ندرت سرمایه گذاری های چشمگیر موضوع گفتگو می شوند.
در مبارزه بر سر بلیعدن میان فولکس واگن و پورشه قطر تبدیل به یکی از شرکای کلان شد. هرگاه شرکتی به ناجی محتاج گردد آنها حاضر و آماده اند. در سال بحرانی 2009 شرکت دایملر (مرسدس بنز) ابوظبی را که دومین سرمایه گذار عرب در آنجاست پذیرفت که البته در این بین دوباره از گود بیرون رفته است. در مورد شرکت ساختمانی هُخ تیف نیز آنها جزو سرمایه گذاران هستند. رشد سرمایه دویچه بانک که به لحاظ آبروریزی در سال گذشته به صرافت افتاده بود را نیز درآمد نفت قطر بی سر و صدا رد کرد. 1,75 میلیارد یورو سهامِ شرکتِ پارامونت هلدینگ سرویس را که تحت کنترل عموم قرار گرفته است شیخ حمدبن یاسین بن جابرالتحانیِ قطر، پیش از وارد شدنِ آن به بورس خریداری نمود. این بود که دویچه بانک اعلام کرد: «ما به اعتمادِ ایشان به دویچه بانک خوش آمد می گوئیم».
منابع مالی خلیج غالبا هنگامیکه احتیاج به پول ضروی بوده است حضور داشته اند. هنگامیکه ابوظبی به دایره سرمایه گذاران دایملر بنز وراد شد، سهام شرکت بنز عملا در حال افت بود. در مبارزه میان شرکت هُخ تیف و شرکت اسپانیایی اِی سی اس قطری ها به اصرار هخ تیف در نقش ناجی وارد گود شدند که با اینحال نتوانست از غلبه اِی سی اس بر هخ تیف جلوگیری کند. نجات دهنده ی سازنده صفحات سولارِ «سولار وِلت» نیز قطر بود.
انجام این سرمایه گذاری ها کار حساسی است. زیرا سرمایه های دولتی برخلاف بانک ها و صندوق های سرمایه گذاری تحت نظر هیئت ناظر نیستند. اینکه آیا با این سرمایه گذاری ها اهداف سیاسی نیز دنبال می شوند، روشن نیست. تا مدت ها نمی شد راهبرد راهنمایی را در مورد کشورهای خلیج تشخیص داد، به استثنای بارور کردن پول فروش نفت. تا اینکه از چندی پیش می توان راهبردی را ملاحظه نمود: مثلا به دست گرفتن اختیار اِیر برلین توسط هواپیمایی ملی امارات متحده عربی، اتحاد، گامی است راهبردی برای بدست آوردن بخش بزرگ تری از بازار تردد هوایی. در صنایع شیمیائی نیر میتوان خریدهای راهبردی را مشاهده نمود.
چشم پوشی از معامله در صورت لزوم
اگر از جانب سیاست، استانداردهایی مقرر نشوند، شرکت ها دست خود را باز می یابند. همان سرمایه گذاری در دایملزبنز نیز با تأیید همراه بود: گفته می شد چه خوب است که اینکار از جانب رقبای بنز که فورد و جنرال موتورز باشند انجام نشد. اینکه چه وقت مصداق شعارِ «تحول از طریق معامله» از بین خواهد رفت، هیچ معلوم نیست. به قول کلاوس نیدینک، پول با اخلاق بیگانه است. او بعنوان معاون ریاست انجمن آلمانی حفاظت از اوراق بهادار، شرکت های بزرگ را فراخواند به اینکه تا جایی که اختیار دارند با دقت توجه کنند که طرف معامله شان کیست. و تا کنون امکان همکاری با اسلامگرائی و تروریسم در بازار سرمایه موضوع نبوده است. «اما این می تواند تبدیل به موضوع بزرگ تری شود». . به نظر یک کارشناس اخلاقِ اقتصاد از اهالی شهر کلن به نام بِرند ایرلِن بوش شرکت ها موظف اند «بررسی های عمیقی انجام داده و به قضاوت روشنی دست یابند که آیا توسط معاملات آنها حقوق بشر مستقیما یا غیر مستقیم لگدمال نمی شود». شاید آنها مجبور باشند از برخی معاملات چشم پوشی کنند.
حتا از معاملات اسلحه با کشورهای خلیج نیز آلمان ابائی ندارد. در نیمه اول سال 2015 شرکت های آلمان فقط به انگلستان و اسرائیل بیشتر اسلحه صادر کردند تا به عربستان سعودی. با میزان 180 میلیون یورو این صادرات به همان میزانی بود که بر اساس گزارش صادارت تسلیحاتی وزارت اقتصاد آلمان در نیم سال پیش تر بوده است. صادرات مزبور شامل بوده اند بر «باربرهای غیر مسلح» و « قطعات هواپیماهای جنگی». قطر نیز در لیست مشتری های مزبور می باشد. به نظر کاتارینا دروگه که ناظر حزب سبزها در شورای اقتصاد و انرژی در مجلس آلمان است «باید این صادرات غیر مسئولانه فوراً پایان یابد». و اصلا روشن نیست که آیا کالاهای صادر شده در آن کشورها باقی بمانند.
9 میلیارد صادرات به عربستان سعودی
فراکسیون دروگه اکنون در بیانیه ای از دولت آلمان خواهان این شده است که «ارسال زرهپوش و سایر جنگ افزارها به قطر بلافاصله متوقف و اجازه ی داده شده به شرکت کراوس مافای وِگمان لغو گردد». دروگه شانس موفقیت این درخواست را زیاد ارزیابی نمی کند. وزیر اقتصاد آلمان، گابریل، از عمل به قول خود در این زمینه بازمانده است. علاوه بر این شرکت تولید کننده تسلیحات، هِکلِر و کُخ در مورد کندی عمل در دادن جواز صدور از طریق دادگاه علیه اداره مرکزی مسئول کنترل اقتصاد و صادرات اقدام نموده است. این امر بطور مشخص مربوط می شود به جواز صدور برای قطعاتی که در تولیدِ مجازِ مسلسلِ ژ36 به عربستان سعودی بکار می روند.
اکثر کشورهای خلیج به میمنت فروش نفت بسیار ثروتمند هستند. لذا غالبا چنین استدلال می شود که دیگر جایِ معاملاتِ کمتر با کشورهای خلیج نیست. نظری به ارقام، موضوع را به گونه ای دیگر نشان می دهد. با اینکه صدور به منطقه مزبور در سال های گذشته بسیار بیشتر شده است، بر طبق محاسبات رئیس بخش اقتصاد ملی کُمِّرس بانک ،یورگ کرِمِر، «کالاهایی که به عربستان سعودی ارسال می گردد بیش از 8% کل صادرات آلمان نیست و صادرات به قطر 2%». برای مقایسه، به گفته ی کرِمِر: در سال های 2012 تا 2014 صادرات آلمان به روسیه 9 میلیارد یورو کاهش یافته است و این دقیقا برابر میزان صادرات آلمان به عربستان سعودی در سال گذشته است. وی می گوید: «برخی از شرکت ها از یک چنین نقصانی لطمه دیده اند. اما این بر کل اقتصاد ملی آلمان به ندرت اثر دارد».
اهمیت پول خلیج در بازارهای سرمایه گذاری
و وابستگی به نفت که غالبا از آن سخن می رود؟ به گفته ی کارشناس مزبور با نگاه دقیق تر دیده می شود که این ادعا اشتباه است. عربستان سعودی در واقع 12,9 درصد کل نفت خام جهان را تولید می کند. «اما فقط یک درصد نفت خام وارداتی آلمان در این اواخر از عربستان سعودی بوده است» . روسیه نروژ و انگلستان چندین برابر آن به آلمان نفت صادر کرده اند. حتّا کشورهایی مانند نیجریه و قزاقستان به لحاظ آماری بیش از عربستان سعودی به آلمان نفت صادر کرده اند. کرِمِر که کارشناس اقتصاد است نه تحریم اقتصادی را پیشنهاد می کند و نه آن را اصلا در حال حاضر موضوع می داند. سیاستمدارِ حزب سبزها، خانم دروگه نیز از مذاکرات سیاسی جانبداری می کند.
اما پولِ خلیج واقعا دارای اهمیت است. در پایان سال 2014 صندوق مشترک سرمایه گذاری ابوظبی، عربستان سعودی، کویت و قطر بر حسب محاسبات انستیتوی سُوِرین وِلز فُوند دارای رقم افسانه ای 2,3 بیلیارد دلار بوده است. این سرمایه در بورس ها و اوراق بهادار غرب نیز حضور دارد. هرچه بیشتر بهای نفت افت کند به همان نسبت شیوخ این پول را از بازار سرمایه خارج خواهند کرد تا بتوانند بارِ برنامه اقتصادی خود را کاهش دهند. یکی از اثرات اینکار در سپتامبر گذشته قابل لمس بود. هنگامیکه صندوق سرمایه گذاری عربستان سعودی 50 میلیارد دلار از صندوق های بین المللی بورس خارج کرد. در آن وقت مدیران بورس از دوشنبه ی سیاه یاد کردند. و این احتمالا آخرین موردش نخواهد بود.
با تشکر از FAZ
مأخذ: http://www.faz.net/aktuell/wirtschaft/wirtschaftspolitik/in-den-beziehungen-zu-den-saudis-kennt-geld-keine-moral-13935855.html
تاریخ انتشار متن اصلی: 28/11/2015
نشانی این مقاله در اینترنت: http://www.tlaxcala-int.org/article.asp?reference=16820د:
