اعتراض در زمان “توافق”
معنی سیاسی اعتراض معلمان در روزهای بعد از “توافق وین”
فاتح شیخ
اعتراض اخیر معلمان در بهارستان تهران و تجمعهای حمایتی شان در بسیادی از شهرهای ایران، ابعاد سراسری وسیع و شایان توجه داشت. طوری که به صدر اخبار روز ایران و جهان رفت. شمار بالای دستگیریها در تهران (بیش از ۱۳۰) و شهرهای دیگر (بیش از ۶۰) و آزادی همه آنها در آخر وقت همان روز، این واقعیت را تایید میکند. بازتاب اعتراض معلمان در ناله ریاکارانه تالار نشینان مجلس اسلامی رژیم هم تایید دیگری بر وزن و اهمیت این واقعه بود.
اما اهمیت اساسی این اعتراض در ابعاد آن یا بازتاب همزمان آن در صحن مجلس رژیم نبود. بلکه در معنی سیاسی خاص آن برای شرایط روز جامعه بود. این معنی سیاسی خاص، پیام اعتراضی روشن معلمان به شرایط بعد از توافق رژیم اسلامی با آمریکا و غرب، هشت روز پس از اعلام پرهیاهوی آن بود. اعتراض چهارشنبه ۳۱ تیر معلمان، جواب صریحی به “توافق وین” در ۲۳ تیر بود. همچنانکه اعتراض سراسری ۲۷ فروردین معلمان در ۸۰ شهر و ۳۱ استان، جواب “تفاهم لوزان” در ۱۳ فروردین بود و همین معنی و پیام سیاسی را در خود داشت. اعتصاب هفته قبل کارگران کشت و صنعت مهاباد هم در چهارشنبه ۲۴ تیرماه – روز بعد از اعلام توافق – با اینکه بعد محلی محدود داشت، مستقل از درجه وقوف کارگران همین معنی و پیام را میرساند.
تحرکات اعتراضی هشت روز گذشته و موارد مشابه بعد از “تفاهم لوزان”، جلوه های مشخصی از این واقعیت هستند که توافق رژیم با غرب قادر نیست موجب انتظار اردوی کار و آزادیخواهی جامعه گردد. کارگران، معلمان، پرستاران و محرومان جامعه همچنان با استواری بر خواستهای حق طلبانه خود پافشاری میکنند.
بیگمان “توافق وین” یک رویداد مهم در سیاست منطقه و جهان است که جای آن در صفحه رابطه میان دولتها و جنگ و جدال و رقابت قدرت دائمی با پرانتزهای آتش بس و آشتی میان آن دولتهاست. اما اعتراضات کارگری و توده ای جلوه های کنکرت از روند روتین مبارزه طبقاتی و اجتماعی گاه آشکار و گاه پنهان جامعه هستند و در صفحه رابطه آشتی ناپذیر کارگران و محرومان اعماق جامعه با طبقه حاکم سرمایه دار و رژیم اسلامی حامی منافع آن جای همیشگی دارند. این دو رشته رویداد و روندهای سیاسی طبقاتی پشت آنها، هر دو واقعی هستند. هم رابطه تنش و سازش میان دولتها و هم رابطه آشتی ناپذیر جامعه با دولت طبقاتی حاکم، هر دو واقعیات سرسخت زندگی و مبارزه جاری جامعه اند. باید با چشمان باز پیکره این واقعیات به هم پیچیده را دنبال کنیم و با تفکیک و ترکیب دقیق جنبه های متضاد آن، شناخت درست به دست بیاوریم تا بتوانیم شرایط و تناسب قوای تغییر یافته پس از توافق و میزان واقعی این “تغییر” را بسنجیم و با در نظر گرفتن آنها مبارزه خود را پیش ببریم و البته به سهم خود بر مسیر تغییر تناسب قوا به سود مبارزه طبقاتی و اجتماعی مان تاثیر بگذاریم. در انتظار ماندن سم مهلکی است که همچنانکه این روزها شاهدیم رژیم اسلامی مدام در تلاش است به جامعه تزریق و تحمیل کند.
این روزها بویژه با ابراز وجود اعتراضی معلمان که بخش مهمی از تحرکات اعتراضی جاری جامعه است میتوان دید که جامعه چگونه دارد به رژیم حاکم اسلامی و توافق شکننده و پرتناقض آن با غرب ریشخند میزند. کجا بود شادی خودانگیخته ای که وزارت کشور روحانی برای برانگیختن آن تلاش کرد. بیایید ابعاد و محتوای مخلوط سیاسی ابراز خوشحالی سه شنبه شب ۲۳ تیر را با ابعاد و معنی سیاسی اعتراض چهارشنبه ۳۱ تیرماه معلمان در تهران و شهرهای دیگر مقایسه کنید. حاصل مقایسه برای هر کسی که چهار عمل اصلی ریاضیات را در پراتیک اجتماعی تجربه و فهم کرده باشد روشن است.
تبلیغات پرحجمی که دو طرف “توافق وین” حول آن براه انداخته اند برای ایجاد پرده دودی است که پشت آن ابعاد تناقضات اساسی نهفته در توافقشان را از چشم مردم پوشیده نگه دارند. اما پایه و بنیه این تبلیغات آنقدر نحیف و غیرواقعی بود و بیتابی خامنه ای در راس جناح قدرتمند رژیم برای تکرار ادعای پافشاری بر اهداف استراتژیک رژیم در منطقه آنقدر سوزان بود که پوشاندن تناقضات توافق بیش از چند روز دوام نیاورد. ریاکاری زبونانه روحانی در قالب افاضات پوچ “پیروزی تاریخی” به سرعت دود شد و هوا رفت و او ناچار شد به تعبیر باز هم دروغین “سه گل زدیم، دو گل خوردیم” پناه ببرد.
اعتراض چهارشنبه ۳۱ تیرماه معلمان پا بر زمین سفت این واقعیات سیاسی و اجتماعی داشت. به همین دلیل توانست بیانگر پیام سیاسی و صریح اردوی کار جامعه باشد. اردوئی که دارد مبارزه قدرتمند و سازمانیافته خود برای نیل به اهداف و خواستهایش را سروسامان میدهد. کارگران و معلمان و پرستاران و زنان و جوانان، بخشهای درهم تنیده آن نیروی طبقاتی و اجتماعی عظیم هستند که با مبارزات آزادیخواهانه و برابری طلبانه خود نه تنها میتوانند خواستهای فوریشان را به رژیم اسلامی سرمایه تحمیل کنند بلکه خواهند توانست جامعه را از نکبت حاکمیت سراپا پوسیده و جنایتکار اسلامی ناسازگار با جامعه و همچنین از گند و کثافات نظام گندیده سرمایه نجات دهند.
اشاعه امید به این چشم انداز مبارزاتی رهاییبخش، خود بخشی ار ملزومات مبارزه برای رهایی است.
۲۳ جولای ۲۰۱۵