اعلامیه حزب حکمتیست درباره انتخابات اخیر ترکیه – زمین زیر پای حزب اسلامی حاکم به لرزه در آمده است (بزبان کردی)

زەوی ژێر پێی حزبی ئیسلامی فەرمانڕەوا هەژێنراوە
ڕاگەیاندنی حزبی حکمەتیست دەربارەی هەڵبژاردنەکانی ئەم دواییەی تورکیا

هەڵبژاردنەکانی حەوتی حوزەیران گۆڕانکاری پۆزەتیفی هێناوەتە نێو هاوکێشەی سیاسی تورکیاوە. خەون‌و خەیاڵی ئەردۆگان بۆ زیندووکردنەوەی میراته کۆنی ئیمپراتۆری عوسمانی بە ئامانجی سەپاندنی بەسەر کۆمەڵگای مۆدێرنی تورکیادا ئەبێتە دووکەڵ‌و بە هەوادا ئەچێت. هاتنەناوەوەی هێزێکی سیاسی نوێ بە پلاتفۆرمی دژە ئاراستەی چەپەوە بۆ نێو مەیدانی سیاسەت‌و کایەی پارلەمانی تورکیا، جەمسەربەندی تائێستای حزبە تەقلیدییەکان بەدەوری دوو مۆدێلی سیاسی لەسەر بنەمای ئەڵتەرناتیڤی ئایدیۆلۆژی ئیسلامی‌و ناسیونالیزمی تورک هەڵدەتەکێنێت‌و فەزایێکی سیاسی کراوەتر بە ڕووی کۆمەڵگادا دەکاتەوه.

هەڵبژاردنەکانی حەوتی حوزەیرانی تورکیا گرمە و بروسکەی ئاسمانی بێ هەور نەبوو. ڕوونە کە سەرکوتی جولانەوەی ئازادیخوازانەی “پارکی گێزی” ساڵی ٢٠١٣، سکانداڵی فەسادی دارایی گەورە لە ئاستی سەرەوەی حکومەتدا، دوژمنایەتی ئاشکراو لاسارانەی ئەردۆگان بە دژی بەرخۆدانی جەماوەری خەڵکی کۆبانی بەرانبەر بە دڕندەیی ئیسلامیی داعش‌و پشتیوانی هەمەلایەنەو ڕاشکاوانەی ئەو لە داعش، هەموویان لە چوونەسەری ناڕەزایەتی‌و دژایەتی دەنگدەران بەرانبەر حزبی ئەکەپەو ڕووهێنانیان بۆ لای حزبی تازە پێکهاتووی هەدەپە کاریگەرییان نوواندووە. بە دیاریکراوی حزبی هەدەپە بەهۆی بەرزکردنەوەی بەرنامەیەکی هەڵبژاردنی لیبڕاڵ چەپ‌و هەڵوێستی دژەئاراستەیەوە لە بەرەنگاربوونەوەی حزبی دەسەڵاتداردا، بەکردەوە بوو بە میحوەری دژایەتی بەرانبەر بەو حزبەو بەرانبەر بە خەونی کۆنەپەرستانەی ئەردۆگان. شەپۆلی ڕوو لە سەری ناڕەزایەتی بە دژی ستراتیژی‌و سیاسەتەکانی حزبی ئەکەپەو خودی ئەردۆگان، ئەو هێزە واقعییە سەرتاسەرییەی کۆمەڵگای تورکیا بوو کە حزبی هەدەپەی گەیاندە جێگاو ڕێگای حزبێکی سەرانسەری دژەئاراستەی چەپ بەرانبەر بە حزبی ئیسلامیی باڵادەست. لە هەلومەرجێکی وەهادا ئاسایی بوو که هاوڵاتیانی ئازادیخوازی خاوەن دەنگ لە هەڵبژاردنی حەوتی حوزەیراندا شانس‌و ئیمکانی هەڵبژاردنی حزبێکی نوێیان لەبەردەم خۆیاندا دەبینی تا دەنگی پێبدەن.

ئابووری سەرمایەداری تورکیا پاش دەهەیەک گەشەی خێراو بەردەوام، لە ساڵی ٢٠١٤ لەنێو مەنگەنەی ناکۆکییە بونیادییەکانی سەرمایەداری‌و لەژێر گاریگەری قەیرانی بەردەوامی ئابووری جیهاندا دووچاری دابەزین‌و خاوی بۆتەوە. حزبی ئەکەپە کە لەسەر پەیژەی ئەو گەشە ئابوورییەوە نفوزی سیاسیی خۆی پەرەپێدابوو، وە ئامڕازەکانی حوکمڕانیی پانوپۆڕ کردبوو، بە لەبەرچاوگرتنی ئەگەری ڕکودی ئابووری مەبەستی بوو حکومەتی تاکڕەوانەی خۆی بەهۆی پتەوکردنی ئیستبدادی سیاسی‌و بەرفراوانکردنەوەی فشاری شۆڤێنیزمی ئیسلامی بەسەر کۆمەڵگاوە، قایمتر بکا‌و درێژەی پێبدات. لە ڕوانگەی ئەردۆگان‌و دەستەی ڕابەریی حزبەکەیەوە ئامانج لە تەرحی زیندووکردنەوەی کەلەپووری ئیسلامیی ئیمپڕاتۆری عوسمانی لە دوایین کۆنگرەی ئەو حزبەدا بە دروشمی “بەرەو ٢٠٢٣” داخستنی پەروەندەی سەد ساڵەی سکۆلاریزم بوو لە سەردەمی بەدەسەڵات گەییشتنی ئەتاتورک لە ساڵی ١٩٢٣ تا ئەو مەوعیدە. بانگێشتی مرسی سەرۆک کۆماری ئیخوانی میسر وەکو میوانی تایبەتی ئەو کۆنگرەیە نیشانەیێکی ئاشکراو ڕاشکاوانە بوو لە ڕاستای ستراتیژی زیندووکردنەوەی ڕژێمی ئیسلامی عوسمانی لە تورکیاو ووڵاتانی خۆرهەڵاتی ناوەڕاست‌و باکوری ئەفریقا.

کۆمەڵگای تورکیا نزیک بە سەدەیەک پێشتر، هاوکات لەگەڵ کەوتنی ئیمپراتۆری عوسمانی پێی نایە سەدەی بیستەم‌و پەیوەست بوو بە مێژووی جیهانی هاوچەرخەوە. گێڕانەدواوەی میلی ئەم مێژووە، لە هیچ بزووتنەوەو حزب‌و حکومەتێک ناوەشێتەوە. زللەیەک کە حزبی ئەردۆگان‌و شەخسی ئەو لە هەڵبژاردنی دواییدا خواردیان دەرئەنجامی ئەم هەنگاوە دژەمێژوویی‌و دژەکۆمەڵایەتییە بوو، سەرئەنجامی دەسەڵاتخوازیی بێ بنەمای ڕابەری سەرەرۆی ئەو حزبەو پێشبینییە هەڵەکانی ئەکەپەو بزووتنەوەی ئیسلامی بوو لە پەیوەند بە واقعیاتی مێژوویی سەد ساڵی ڕابردووی تورکیاوە.

لە پەیوەست بە مەسەلەی کوردەوە ئەردۆگان‌و حزبەکەی، پێویستیان بە پشتیوانی حزبگەلی ناسیونالیستی کورد هەبوو بۆ “دووبارە نووسینەوە”ی دەستووری بنەڕەتیی بە ئامانجی چڕکردنەوەی دەسەڵات له دەستی ئەردۆگان لە پۆستی سەرکۆماریدا. لەسەر بنەمای ئەم پێویستییە حساباتیان کردو تەرحێکی تایبەتیان هێنایە کایەوە بەناوی “پرۆسەی ئاشتیی”، بەڵام ماوەی زیاد لە دوو ساڵ لە دەستپێکردنی “پرۆسەی ئاشتی”، نەک تەنیا هەنگاوێکیشیان بۆ چارەسەری پراتیکیانەی مەسەلەی کورد هەلنەهێنا، بەڵکە ڕوخساری واقعییان بۆ دژایەتی کردنی چارەسەری ئەو پرسە ڕۆژ بە ڕۆژ ئاشکراتر دەبوو. تا ئەو جێیەی بە مەسەلەی کورد بگەڕێتەوە یەک بەرهەمی سەرکەوتنی پارلەمانیی هەدەپە ئەمەیە کە بزووتنەوەی ناسیونالیستی کورد لە تورکیا لەپێناو شەریکبوون لە دەسەڵاتی سیاسیدا پێ بە پێی درێژەی گفتوگۆ لەگەڵ حزبی ئەکەپەو سوود وەرگرتن لە کەناڵی “پرۆسەی ئاشتی”، کە لە دوو ساڵی ڕابردوودا بە هێواشی لە ئارادا بوە، ئەم جارە لە ڕێگای یەکێتی لەگەڵ بەرەیەک لە ڕەوت‌و لایەنی چەپ‌و ئازادیخوازی سەراسەری تورکیاوه لە کەناڵی پارلەمانەوه بە کردەوەو بە ڕەسمی لە دەسەڵاتدا بوونە بەشدار. ئەم ئاڵوگۆڕە سیاسییە ئەتوانێت ڕێگا بۆ چارەسەری پرسی کورد لە تورکیا واڵاتر بکات، وە سەرئەنجام دوای چەندین دەیە ستەم‌و سرکوتگەری‌و جەنگ‌و کوشتارو کێبەرکێ‌و تەفرەقەو دوژمنایەتی کۆتایی پێ بێت، وە هەڵاواردن‌و نایەکسانیی حقوقی هاوڵاتیانی زمانە جیاجیاکان بەکۆتابێت.

بێگومان حزبی ئیسلامی حوکمڕان لەپێناو گێڕانەدواوەی بارودۆخی دوای هەڵبژاردنی حەوتی حوزەیران هەوڵی خۆی دەدات، وە ئەگەر زۆرە مەبەستی بێت جارێکی دیکە شانسی خۆی لە هەوڵی تازەکردنەوەی هەڵبژاردندا تاقیبکاتەوە. بەڵام ڕێڕەوی ڕێوشوێنە حکومەتی‌و پارلەمانییەکانی دوای هەڵبژاردنەکانی تورکیا بە هەر ئاراستەیەکدا بڕوات، قیافەی پرۆسەی سیاسی لە کۆمەڵگای تورکیا بە شێوەیەکی بێوێنە گۆڕانی بەسەردا هاتووە. ئێستا ئیتر بەرگری لە سکۆلاریزم، بەرگری لە مافی یەکسانی ژن‌و پیاو، دیفاع لە ئازادییە سیاسی‌و مەدەنییەکان، دیفاع بۆ لابردنی دەستبەجێی هەڵاواردنی حقوقی‌لە نێوان هاوڵاتیانی کۆمەڵگا، هاتۆتە پێشی پێشەوەی خواستەکان‌‌و خەباتی ئازادیخوازانەی کۆمەڵگاوە.

حزبی حکمەتیست پێشڕەوی ڕیزی سکۆلاریزم‌و پێشکەوتنخوازی لە هەڵبژاردنەکانی پارلەمانی تورکیاو پاشەکشەپێکردنی ئەردۆگان‌و حزبی دەسەڵاتداری ئەکەپە، بە هەنگاوێکی پۆزەتیف دادەنێت لە ڕاستای دابینبوونی مافە سیاسی‌و مەدەنییەکانی هاوڵاتیانی کۆمەڵگا، وە خۆی لە تەنیشت ڕیزی کۆمۆنیستەکان‌‌و چەپ‌و چینی کرێکارو ژنان‌و لاوان‌و هاوڵاتیانی ئازادیخوازی تورکیادا دەبینێت. بێگومان هەر هەنگاوێکی پێشڕەویی لە خەباتی ئازادیخوازانە بە دژی ڕەوشی ئێستا، وە بەرانبەر بە حزبی ئیسلامی حاکم لە تورکیا، بە قازانجی خەباتی ئازادیخوازانە لە ئێران‌و ووڵاتانی دیکەی ناوچەکە دەبێت.
حزبی کۆمۆنیستی کرێکاری-حکمەتیست
١١حوزەیران٢٠١٥