مبارزان کمونیست
حمید تقوایی
لوزان – یمن – تکریت: افول پر شتاب جمهوری اسلامی
یک پیامد سیاسی توافق در مذاکرات هسته ای شکستن تصویر ضد آمریکائی جمهوری اسلامی خواهد بود. آمریکائی ستیزی و کوبیدن بر طبل شیطان بزرگ یک امر هویتی و اساس و سنگ بنای موقعیت منطقه ای جمهوری اسلامی از بدو بقدرت رسیدنش تا به امروز بوده است. و ازینرو هر نوع توافق با “شیطان بزرگ” موقعیت جمهوری اسلامی در جنبش اسلام سیاسی و در منطقه را در یک بعد استراتژیک زیر سئوال برده و بشدت تضعیف خواهد کرد. یکی از دلایل طولانی شدن مذاکرات – که هنوزتا نوشتن این یادداشت نتیجه اش نامعلوم است- به این خاطر است که این در واقع ضدغربی گری جمهوری اسلامی است که در قالب پروژه هسته ای عملا روی میز مذاکرات قرار دارد. ممکن است که جمهوری اسلامی برای رفع تحریمها و خلاصی از انزوا و بن بست کامل اقتصادی حاضر به پرداخت این بها باشد اما حتی اگر توافقی صورت نگیرد سیر رو به افول موقعیت منطقه ای جمهوری اسلامی متوقف نخواهد شد.
نه تنها در مذاکرات لوزان، بلکه در جنگ یمن و در عملیات بازپس گرفتن تکریت، نیز موقعیت ضعیف و در حال افول جمهوری اسلامی قابل مشاهده است. ائتلاف ده کشور منطقه که حول محور عربستان سعودی- ترکیه – مصر در حمله به نیروهای حوثی تحت حمایت جمهوری اسلامی شکل گرفته است ضربه کاری ای به اعمال نفوذ جمهور اسلامی نه تنها در یمن بلکه در کل خاورمیانه محسوب میشود. در این میان حتی نیروئی مثل حماس که یک متحد استراتژیک جمهوری اسلامی بشمار میرود عملا در حمایت از منصور هادی و علیه حوثی ها در یمن موضع گرفته است. دولت سودان متحد دیگر جمهوری اسلامی نیز رسما به ائتلاف عربستان پیوسته و حتی اعلام کرده است که “هیچگونه پیمانی بین تهران و خارطوم وجود ندارد”! موضعی که سایت الجزیره در نوشته ای با عنوان “سودان ایران را فروخت؟” از آن بعنوان “چرخشی بزرگ در روابط استراتژیک سودان با ایران در سایه فشار واقعیت های موجود در خاورمیانه” نام میبرد.
اتفاق دیگری که در حین مذاکرات لوزان رخ داد باز پس گرفتن تکریت از نیروی داعش بود. گرچه در آغاز عملیات بازپس گیری تکریت نیروهای سپاه قدس بعنوان مشاور شرکت داشتند اما به گفته مقامات عراقی در “آزادسازی تکریت” نقشی نداشتند. نخست وزیر عراق در اطلاعیه ای تاکید کرد که “شهر تکریت فقط با خون عراقی‌ها آزاد شد”. رادیو آمریکا نیز در این مورد چنین گزارش میدهد که چون “همراهی گروه‌های شبه نظامی شیعه و حضور اعضای سپاه پاسداران ایران در این عملیات” باعث بروز “درگیری‌های فرقه‌ای در عراق” میشد و “انتقادهایی را در پی داشت” لذا “در پی بالا گرفتن این اختلاف‌ها، فرماندهان و مشاوران نیروی قدس سپاه پاسداران و گروه‌های تحت حمایت آنها از این عملیات خارج شده و حملات هوایی ائتلاف بین‌المللی علیه مواضع داعش در تکریت آغاز شد و عملیات آزادسازی تکریت شتاب گرفت.”
این تحولات بروشنی حاکی از تضیعف بلوک جمهوری اسلامی در مقابل بلوک عربستان است. محور عربستان- ترکیه – مصر اکنون سودان و حماس و عراق و پاکستان و افغانستان را نیز با خود دارد و این به معنای از هم پاشیدن بلوک جمهوری اسلامی وانزوای هر چه بیشتر آن در منطقه است.
بی گمان این تحولات جمهوری اسلامی را در مذاکرات لوزان در موقعیت بازهم ضعیفتری قرار خواهد داد. اما مساله اساسی حکومت نهایتا نه رابطه با آمریکا و رقابتها و بلوکبندیهای منطقه ای بلکه رابطه اش با مردم ایران و موقعیت داخلی حکومت است. تضعیف و از دست رفتن موقعیت جمهوری اسلامی در منطقه و کلا در جنبش اسلام سیاسی از آنرو برای حکومت حیاتی است که مستقیما و به سرعت به ضعف و بحران و تزلزل بیشتر رژیم در خود ایران ترجمه خواهد شد. نهایتا آنچه جمهوری اسلامی را درهم خواهد شکست نه رقابتها و بلوکبندیهای منطقه ای بلکه اعتراضات و مبارزات مردم ایران است. مذاکرات هسته ای به هر نتیجه ای منجر بشود بی گمان یک پیامد آن گسترش دامنه اعتراضات و مبارزات مردم در ایران خواهد بود. ختم مذاکرات دریچه و فضای اعتراضی تازه ای برای گسترش و تقویت مبارزات مردم ایران و کل مردم منطقه علیه دولتها و نیروهای اسلامی و بلوکبندیهای ارتجاعی در منطقه و حامیان جهانیشان باز خواهد کرد.
انترناسیونال ۶۰۲
یادداشتهای هفته
