همايون گدازگر- قانون ويژه زنان در جزيره ، علماى دينى و كمونيستها .
پس از اعلام قانون برابرى زن و مرد در كانتون جزيره در كردستان سوريه ، اين قانون مورد حمايت ميليونها نفر از مردم در كشورهاى منطقه و حتى اروپا و آمريكا قرار گرفت . مسئله ستم كشى زن بخصوص در كشورهاى اسلام زده يكى از مصيبتهاى تحميل شده از طرف فرهنگ و رسومات اسلامى است كه بخصوص طى چند دهه اخير و بدنبال افسار گسيختگى اسلام سياسى ، به يكى از عرصه هاى مبارزه براى دفاع از كرامت و حقوق اجتماعى زنان در اين كشورها تبديل شده است .
بدنبال اعلام قانون ويژه زنان در كردستان سوريه ، اتحاديه علماى دينى كردستان عراق در اربيل ، عليه آن بيانيه اى صادر كردند . اينها اگر چه بخش ناچيزى از نيروى اسلام سياسى در منطقه هستند اما با اينحال بنا به دلايلى تنها نيروى مرتجعى هستند كه علنا عليه اقدام آزاديخواهانه زنان در كانتون جزيره شمشير كشيده اند . با نگاهى كوتاه به اطلاعيه اين جمع ضد زن به روشنى معلوم مى شود كه اقدام علنى و زن ستيزانه اين اتحاديه نه ناشى از جسارت خودشان بلكه بخاطر پشت بستن به متحد هميشگى اشان يعنى ناسيوناليسم كرد در كردستان عراق متكى است كه اكنون قدرت را در دست داشته و در اين سالها در كمك كردن به ارتجاع اسلامى از هيج كمكى دريغ نكرده اند . بهمين دليل است كه خطاب اصلى اطلاعيه ، رهبر اقليم كردستان ، رئيس حكومت كردستان ، پارلمان كردستان و هيئت پارلمانى أوقاف كردستان است . در اطلا عيه آمده است : “ما بعنوان بخشى از علماى دينى كردستان با ديدن بيانيه قانون ويژه برابرى زن و مرد در كانتون جزيره دچار شوك شديم . اين قوانين با آئين مبارك دين اسلام كه با افتخار دين اكثريت مردم در كردستان بزرگ است در تناقض است و احساسات آنها و يك مليارد مسلمان در جهان را جريحه دار كرده است .”
بدين ترتيب قبل از هر چيز ترس از سرايت اين قانون به حريم كردستان عراق وجودشان را فراگرفته و براى جلوگيرى از نفوذ آن به مقامات بالا و پائين حكومت هشدار مى دهند . چرا كه در صورت باب شدن چنين قوانينى در كردستان عراق سفره لفت و ليسشان بخطر مى افتد . ناسيوناليسم و مذهب اگر چه تاريخا واز سر منافع مادى يار و پشتيبان يكديگر بوده اند ، اما تاريخ ١٠-١٥ سال گذشته در كردستان عراق پر از همكارى بيدريغ اينها براى مقابله با هر نوع حركت و تمايل آزاديخواهانه و پيشرو در جامعه كردستان عراق بوده است . نگاهى كوتاه به صحنه علنى اجتماعى در شهرهاى كردستان عراق ، از پوشش زنان گرفته تا سر برآوردن مساجد و مراكز دينى متعدد و مقايسه آن حتى با دوران حاكميت رژيم بعث ، نشان از تعرض ارتجاع اسلامى به مدنيت و آزادى جامعه دارد ، كه در اثر مجاهدتهاى نهاد هايي از قبيل اتحاديه علماى دينى و البته همكارى بيدريغ حكومت با آن حاصل شده است . كشتار و ترور زنان در كردستان عراق در دو دهه گذشته از جمله كارنامه سياه اين ائتلاف ناميمون بين ارتجاع مذهبى و احزاب ناسيونالست حاكم است . اما اين هنوز پايان كار نيست . به يمن فعاليتهاى آزادانه اين جريانات سياه مذهبى كه با منافع احزاب حاكم منطبق است ، اشاعه انواع خرافات ديگر باب شده اند . يك روز كتاب خمينى تجديد چاپ و تبليغ مى شود ، روز ديگر سالگرد مرگ خمينى برگزار مى شود و زمان ديگر براى احمد مفتى زاده سر دسته و بنيانگذار مزدوران محلى ( جاشها ) كردستان ايران ، گردهمايي و همايش تجليل بر گزار مى گردد . واين در حالى است كه در گوشه ديگر همين كردستان بزرگشان در سنندج و مهاباد وسقز، جوان ونو جوان ( اتفاقا پيرو دين اسلام ) به دار آويخته مى شوند وبراى علماى دينى كرد موجب نگرانى و بيانيه نوشتن نمى شود .
امروز اگر كسى دركردستان عراق مى خواهد به كوبانى و جزيره و مقاومت آنها كمك كند ، بايد عليه اين مرتجعين صداى خود را بلند تر كند . اينها علنا قانون ويژه زنان را در كانتون جزيره را به مصاف طلبيده اند . و جنگ را از همين محله و همسايگى ما در پشتيبانى از داعش شروع كرده اند . ايستادن درمقابل اينها بزرگترين كمك به مقاومت كوبانى و حركت آزاديخواهانه زنان در كانتون جزيره است . اينجا است كه تظاهرات و اعتراض در شهرهاى كردستان عراق مى تواند معناى عملى پيدا كند . بايد به طرق مختلف به اينها فشار آورد و نشان داد كه در جامعه كردستان صداى ديگرى هم وجود دارد كه از مقاومت كوبانى و تلاش زنان عليه ارتجاع مذهبى و مردسالارى دفاع مى كند . چنين حركتى در عين حال روى مبارزات واعتراضات آزاديخواهانه در دفاع از حقوق زنان دركردستان عراق تاثير مستقيم خواهد گذاشت . دفاع عملى از مقاومت كوبانى و بويژه دفاع ازبانيان برابرى زن و مرد در كانتون جزيره وظيفه هر انسان آزاديخواه و مبارز است .
در نظام مبتنى بر دخالت مستقيم شهروندان در امور اجتماعى كه فى الحال در كانتونهاى كردستان سوريه در جريان است ، دست علماى دينى و إسلاميون فعلا از دخالت در مقدرات و امورات اين جوامع كوتاه شده است . اين نقطه قوت بسيار مهم ، دخالت مذهب در امور اداره جامعه را بعنوان يكى از موانع مهم شركت و دخالتگرى زنان در امور اجتماعى و سياسى ومبارزاتى كنار زده است . اين يك دستاورد بسيار مهم است كه در خاور ميانه سابقه نداشته است و مخصوصا با سنت ناسيوناليسم كرد كه هم پيمان هميشگى اسلام وعلماى دينى آن است ، در تناقض كامل است . اينكه پ . ك.ك و احزاب وا بسته به آن چه نقشى در حال و آينده اين شرايط دارند ، ذره اى از حقانيت اين حركت اجتماعآ موجود كم نمى كند . حتى اگر اين احزاب در آينده در مقابل اين شرايط و دستاوردهاى آن بايستند ، امروز بايد براى عملى كردن و گسترش قانون ويژه حقوق زنان ، شركت توده اى زنان در امور نظامى و سياسى و سيستم حاكميت دخالت مستقيم مردم كوشيد . اگر كمونيستها وظيفه اى در اين رابطه براى دخالتگرى خود قائلند ، همينجاست . اينجا يك كشمكش واقعى و اجتماعى در جريان است ، كه دير يا زود احزاب فعال در آن را به چالش خواهد كشيد . آينده دستاوردهاى كنونى را تنها چگونگى دخالتگرى نيروهاى مختلف روشن خواهد كرد . كمونيستها و صف آزاديخواهان در كشورهاى منطقه بايد يكى از اين نيروهاى دخالتگر باشند . بحث هاى كشدار و ” اصولى” برخى از جريانات چپ از جمله حزب كمونيست كارگرى ايران ، كه به بهانه وجود و نقش احزاب ناسيوناليست كرد ، ضمن حمايت متناقض و دوپهلو از مقاومت كوبانى ، در واقع به بهانه وجود پ ك ك واحزاب ديگر به نفى آن مى رسند ، دلايل مختلفى دارد . از نظر اينها چون اين اتفاقات در كردستان رخ داده است ، ناسيوناليستى است . امادر واقع امر وجود پ.ك.ك و پ . ى .د وغيره بهانه اى بيش نيست . زيرا اين دوستان در شرايط مشابه در ايران ، در بختيارى و خوزستان و آذربايجان كه در آنها حركت هاى اعتراضى هيچوقت به اندازه مورد كوبانى جنبه راديكال و مترقى نداشته است وبيشتر موارد با نقش جريانات ناسيوناليست اپوزيسيون و حتى مجاز حكومتى همراه بوده است ، از پشتيبانى و شركت فعال در آن هيچ شكى بخود راه نداده اند ، چون به قول اينهااين اعتراضات سراسرى بوده و محدود به كردستان نبوده است . اين عين ناسيوناليسم از نوع ايرانى آن است كه با زر ورق مرز بندى با ناسيوناليسم كرد پيچيده شده است . هر نيرو وجريانى كه خود را چپ و كمونيست و خيلى سراسرى مى داند ، به حكم وظيفه انترناسيوناليستى بايد از مقاومت كوبانى و قانون ويژه برابرى زن و مرد نه تنها دفاع كند ، بلكه براى عملى كردن آن و گسترش آن در كشورهاى همجوار بكوشد . سر نوشت و آينده كوبانى و جزيره در گرو كشمكش دشمنان و دوستان واقعى آن است . خالى كردن اين ميدان به بهانه وجود احزاب ناسيوناليست در آن ، اعلام از پيشى شكست آن است .
١٥ دسامبر ٢٠١٤